Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında yaklaşık iki yıldır süren çatışmaların ardından ilk kez ülke içinde yerinden edilmelerin azaldığını bildirdi.
IOM, Sudan'daki duruma ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, "Sudan'da ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin sayısı son 3 ayda yüzde 2,4 azaldı. Bu, krizin yaklaşık iki yıl önce patlak vermesinden bu yana ilk düşüşü işaret ediyor," ifadelerine yer verdi.
Yapılan açıklamada, evlerine geri dönenlerin yeterli barınma, yiyecek, altyapı, eğitim ve diğer temel hizmetleri alamadığı belirtildi. Aralık 2024'ten bu yana 396 bin 738 kişinin El Cezire, Sennar ve Hartum eyaletlerindeki evlerine döndüğü aktarıldı.
Açıklamada, "Toplulukların aylarca süren yoğun çatışmalardan sonra evlerini geri almaya ve hayatlarına devam etmeye çalıştıkları temkinli ancak umutlu bir değişimi yansıtıyor," görüşü paylaşıldı.
Artan güvensizlik nedeniyle Kuzey Darfur ve Beyaz Nil eyaletlerinde yerinden edilmelerin arttığına dikkat çekilen açıklamada, "Sudan genelinde artan insani yardıma duyulan ihtiyaç, son derece yüksek olmaya devam ediyor," değerlendirmesi yapıldı.
Sudan'ın tahmini 11 milyon 301 yerinden edilmiş kişiye ev sahipliği yaptığı, çoğunun Hartum, Güney ve Kuzey Darfur'dan olduğu bilgisine yer verildi. Yaklaşık 4 milyon Sudanlının ise komşu ülkelere geçtiği, çoğunluğunun Mısır, Güney Sudan ve Çad'a göçtüğü belirtildi.
IOM'un Sudan Misyon Şefi Mohamed Refaat, birçok kişinin evlerine dönmek istediğini ancak güvenli ve sürdürülebilir dönüş ile entegrasyon için koşulların henüz oluşmadığını ifade etti. Refaat, sağlık hizmetleri, koruma, eğitim ve gıda gibi temel hizmetlerin eksik olduğunu, bu durumun ailelerin hayatlarını yeniden kurmasını zorlaştırdığını vurguladı.
Refaat, Sudan'daki çatışmanın büyük acıya neden olduğunu ve bunun dünyanın en büyük ve en yıkıcı insani krizini tetiklediğinin altını çizdi. "30,4 milyondan fazla kişi, insani yardıma ihtiyaç duyuyor. Uluslararası insani yardım bütçelerindeki son kesintiler, krizi daha da kötüleştiriyor ve acıyı derinleştiriyor," şeklinde konuştu.
Sudan'da 15 Nisan 2023'ten bu yana ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri arasında süregelen çatışmalar, askeri reform ve entegrasyon gibi konulardaki anlaşmazlıklar nedeniyle patlak vermiştir. Birleşmiş Milletler'e (BM) göre, bu çatışmalar sonucunda 20 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Savaşın başlangıcından bu yana 3,5 milyondan fazla kişi ülkeden ayrıldı, 9 milyona yakın kişi ise ülke içinde yerinden edildi. 25 milyondan fazla kişi insani yardıma muhtaç durumda bulunuyor.
Son olarak, Sudan ordusunun Hartum'un batısındaki Umdurman bölgesinde kontrolü pekiştirdiği ve 26 Eylül 2024'te başlattığı kara operasyonuyla savunma pozisyonundan saldırı pozisyonuna geçtiği bildirilmiştir. Sudan ordusu, Hartum, Cezira, Beyaz Nil ve Kuzey Kurdufan eyaletlerinde ilerlemeler kaydetmiştir.
