BEUN tarafından geliştirilen DepremBİS nedir?
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEUN) Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu tarafından geliştirilen DepremBİS, Türkiye genelindeki fay hatları ve zemin yapısına ilişkin deprem verilerini gösteren internet tabanlı, interaktif bir uygulamadır. Platform, sosyal sorumluluk projesi kapsamında geçen yıl hayata geçirilmiş olup deprembis.com.tr adresinden erişilebilmektedir.
Platformun amacı ve kullanıcıya sağladığı bilgiler
DepremBİS'in temel hedefi, deprem farkındalığını artırmak ve vatandaşların yaşadıkları bölgeye dair sağlıklı, açık ve erişilebilir bilgiye ulaşmasını sağlamaktır. Sistem; fay hatları, fayların üretebileceği deprem büyüklükleri ve zemin özellikleri hakkında doğrudan sorgulama olanağı sunar.
İki ayrı sorgulama alanı
Uygulamada iki ana sorgulama alanı bulunmaktadır. Zemin sorgulamasında, kullanıcılar yapıların bulunduğu noktaya tıklayarak o noktanın zemin sertliği ve dayanım seviyesini görebilir. Fay sorgulamasında ise her bir fayın üretebileceği deprem büyüklüğü ve bu fayın etkilediği alanlar görüntülenebilmektedir.
Hasar hesaplamaları ve harita gösterimi
Sisteme eklenen yeni özellikle, bir fayın beklenen bir deprem üretmesi durumunda oluşabilecek hasarlar da hesaplanmaktadır. Kullanıcılar fay üzerine tıkladıklarında, beklenen depremin hangi bölgelerde ne düzeyde hasar oluşturabileceğini renk kodlu harita üzerinde izleyebilmektedir.
Renk kodları haritada şu şekilde gösterilmektedir: mavi — sarsıntının hafif hissedileceği ve hasar beklenmeyen alanlar; sarı — orta düzey hasar oluşabilecek bölgeler; kırmızı — şiddetli sarsıntı ve ağır hasar beklenen alanlar.
Mevcut durum ve örnekler
DepremBİS'te şu ana kadar yaklaşık 50 fay hattı için hasar hesaplamaları tamamlanmıştır; bu faylar harita üzerinde turuncu renkle gösterilmektedir. Hesaplamaları tamamlanmayan faylar ise başlangıçta siyah renkle işaretlenmiş olup bilgileri tamamlandıkça turuncuya dönmekte ve tıklanabilir hale gelmektedir.
Uygulamada verilen örneklerden biri Marmara Denizi güneyinde, Gemlik'ten deniz içine uzanan ve Bandırma yönünde devam ettiği değerlendirilen fay hattıdır. Bu fayın yaklaşık 7 büyüklüğünde bir deprem üretebileceği sistemi üzerinden izlenebilmektedir; depremin nerede hissedileceği ve hangi bölgelerde ne düzeyde hasar oluşacağı harita üzerinde görüntülenebilmektedir.
Erişim ve kullanım
DepremBİS tamamen ücretsiz hizmet vermektedir. Platforma üye olan kullanıcılar, Türkiye genelindeki fay hatlarını, zemin özelliklerini ve olası hasar seviyelerini çevrim içi olarak sorgulayabilmektedir.
BEUN’lü akademisyenler geliştirdi, zemin yapısı ve fay hattı ücretsiz sorgulanabiliyor
