Berri: İsrail yükümlülüklerini yerine getirmediği sürece Hizbullah’ın silahsızlandırılması uygulanamaz
Berri'nin açıklamaları ve hükümet kararına yaklaşımı
Nebih Berri, Al Arabiya televizyonuna yaptığı değerlendirmede, İsrail'in yükümlülüklerini ve ateşkese dair anlaşma şartlarını yerine getirmeyi reddettiği sürece Hizbullah'ın silahsızlandırılmasına ilişkin herhangi bir kararın uygulanamayacağını belirtti. Berri, hükümetin 'silahların yalnızca devlette toplanması' kararına dair diyalog çağrısı yapacağını, mevcut haliyle kararın uygulanmasına karşı çıktığını vurguladı.
Berri, ayrıca ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ı kabul edeceğini ve Hizbullah'ın silahsızlandırılması konusundaki görüşlerini dinleyeceğini, ancak kendisine herhangi bir öneride bulunmayacağını ifade etti.
Kararın geçmişi ve siyasi yankıları
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack 19 Haziran'da Beyrut yönetimine, ülkedeki tüm silahların yalnızca devlet denetiminde toplanmasını öncelikli hedef olarak belirleyen bir öneri sunmuştu. Bu tartışma çerçevesinde, 5 Ağustos'ta yapılan Bakanlar Kurulu toplantısında orduya, yıl sonuna kadar silahların toplanmasına dair bir plan hazırlama görevi verildi.
Hizbullah cephesinden tepkiler erken geldi. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, 6 Ağustos'ta yaptığı açıklamada İsrail'in saldırıları sürerken hareketin silahından vazgeçmeyeceğini söyledi. Aynı tarihte Hizbullah tarafından yapılan yazılı açıklamada, Nevvaf Selam hükümetinin silahların toplanması kararının 'Lübnan'ı İsrail'e karşı direniş silahından mahrum bırakacağı' öne sürüldü ve kararın büyük bir hata olduğu iddia edildi.
7 Ağustos'ta toplanan Bakanlar Kurulu ise Hizbullah'ı da kapsayacak şekilde ülkedeki tüm silahlı varlığın devlet tekeline alınması ve grupların elindeki silahların toplanması kararını kabul etti; Şii bakanlar toplantıyı terk etti. Toplantıyı terk edenlerden Çalışma Bakanı Muhammed Haydar, ABD önerisini onaylamadıkları için toplantıdan ayrıldıklarını ancak hükümetten çekilmediklerini belirtti. Enformasyon Bakanı Paul Markus toplantı sonrası yaptığı açıklamada, hükümetin kararlarının ülkede istikrar sağlama, devlet otoritesini tesis etme ve yeniden inşa hedeflerine yönelik olduğunu; toprakların tamamında, Hizbullah dahil, silahlı varlığın sona erdirilmesi ve sınırda ordunun konuşlandırılması konusunda mutabık kalındığını ifade etti.
Değerlendirme
Berri'nin açıklamaları, Lübnan siyasetinde hem hükümet kararının uygulanabilirliği hem de güvenlik dengeleri açısından derin bir çekişmeyi yansıtıyor. Berri'nin vurguladığı gibi, uluslararası ve bölgesel aktörlerin ateşkese ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmesi, alınan kararların fiilen uygulanabilmesi açısından kritik görünüyor. Mevcut belirsizlikler, kararın teknik ve siyasi uygulanabilirliğini tartışmaya açık bırakıyor ve ileriye dönük diyalog çağrıları, uygulanabilir bir yol haritası oluşturulması açısından belirleyici olacak.
