Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın değerlendirmesi
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye e-Ticaret Haftası Açılış Programı'nda 2024 verilerini paylaşarak sektörün son yıllardaki hızlı dönüşümünü değerlendirdi. Bakan Bolat, e-ticaretin güçlenmiş ve sürdürülebilir bir ekosistem gerektirdiğini vurguladı.
ETBİS ve veri paylaşımı
Bakan Bolat, güçlü e-ticaret ekosisteminin arkasında güvenilir veri tabanı, şeffaf takip sistemi ve düzenli analizlerin bulunması gerektiğini belirterek, bu amaçla hayata geçirilen Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS)'in rolünü öne çıkardı. ETBİS'in sektör ve kamuoyu ile bilgilerin paylaşılmasını sağlayan dijital bir vitrin olduğunu ifade etti ve 2019'dan beri e-ticaret istatistiklerinin, sektörel analizlerin ve politika verilerinin bu platformdan sunulduğunu kaydetti.
Kilit göstergeler (2024)
Genel hacim ve büyüme
Bakan Bolat'ın açıkladığı verilere göre 2024 yılı itibarıyla Türkiye'de e-ticaret hacmi, bir önceki yıla göre %61,7 artarak 3 trilyon TL'yi aşmıştır; bu hacim yaklaşık 90 milyar dolar seviyesine denk gelmektedir. 2019'dan bu yana ise e-ticaret hacminde 21 kat büyüme gözlemlendi. Bolat, bu büyümenin e-ticaretin yalnızca bir satış kanalı olmanın ötesine geçtiğini ve kullanıcı davranışlarında kalıcı bir değişim yarattığını belirtti.
Perakende e-ticaret ve bölgesel karşılaştırma
Perakende e-ticaret hacmi 2024'te bir önceki yıla göre %63,7 artarak 1 trilyon 619 milyar TL seviyesine yükselmiştir. Bakan Bolat, Türkiye'nin 2023-2024 döneminde perakende e-ticarette %18 büyüyerek 45 milyar euro'ya ulaştığını, aynı dönemde Avrupa büyümesinin %7 seviyesinde gerçekleştiğini paylaştı.
Döviz bazında büyüme ve işlem sayıları
Dolar bazında 2024 yılı sonu itibarıyla e-ticaret hacmi önceki yıla göre %15 artış göstererek yaklaşık 90 milyar dolar'a yaklaşmıştır. 2019'daki 24 milyar dolarlık hacimle kıyaslandığında 2019-2024 döneminde dolar bazında %274 artış, yani 3,7 kat büyüme kaydedilmiştir. İşlem sayıları açısından 2024'te genel e-ticaret işlem sayısı 5 milyar 910 milyon adet, perakende e-ticaret işlem sayısı ise bir önceki yıla göre %10,1 artışla 1 milyar 850 milyon adet olmuştur.
İşletme yapısı ve öncelikli sektörler
Bakan Bolat, e-ticaret yapan işletme sayısının 2022'de yaklaşık 549 bin iken 2023'te 559 bine yükseldiğini ve 2024'te 600 binin üzerine çıktığını aktardı. İşletmelerin yapısına göre dağılımda %78,6'sı şahıs işletmesi, %17,8'i limited şirket, %3,6'sı anonim şirket olarak belirtildi. E-ticarette en yoğun faaliyet gösterilen sektörler arasında yeme-içme, giyim, ayakkabı ve aksesuar, elektronik, ev ve bahçe ürünleri, mobilya ve dekorasyon, medikal ile kozmetik ve kişisel bakım öne çıkmaktadır.
Ekonomideki pay ve bölgesel konum
2024 verilerine göre e-ticaretin GSYH içindeki payı %6,5, perakende e-ticaretin GSYH içindeki payı ise %3,5 olarak gerçekleşmiştir. Genel ticaret içindeki paya ilişkin Bolat, e-ticaretin 2024'te %19,1 düzeyinde olduğunu ve ticaret hacminin neredeyse 5'te 1'inin dijital ortamlarda gerçekleştiğini söyledi. Türkiye'nin Avrupa, Orta Doğu ve Orta Asya'nın kesişim noktasındaki konumunun, üretim kapasitesi, lojistik altyapısı ve genç nüfusuyla bu alanda avantaj sağladığı vurgulandı.
Ürün güvenliği ve denetim
Bakan Bolat, ürün güvenliğinin tüketici sağlığı ve adil dijital ticaret için önemine dikkat çekti. Son dönemde ürün güvenliğiyle ilgili yaşanan üzücü olaylara atıfta bulunarak, bu alanda yalnızca cezai tedbirlerin değil sektör içi denetimlerin ve kurallara uyumun da gerekli olduğunu belirtti. Bolat, 'Ürün güvenliğine yönelik cezai yaptırımlarımızı kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz' ifadesiyle mevzuat, denetim ve yaptırımların kanunlara uygun şekilde gereklilikleri karşılamaya devam edeceğini vurguladı.
Sonuç
Bakan Bolat'ın paylaştığı veriler, Türkiye e-ticaretinin son yıllarda hızlı bir büyüme kaydettiğini, ekonomik göstergelerde ve ticaret içindeki payında belirgin bir ağırlık kazandığını gösteriyor. ETBİS ve düzenli veri paylaşımı gibi düzenlemelerle sektör şeffaflığının artırılması ve ürün güvenliği tedbirlerinin güçlendirilmesi öncelikler arasında yer alıyor.
TİCARET BAKANI ÖMER BOLAT, TÜRKİYE E-TİCARET HAFTASI AÇILIŞ PROGRAMI'NA KATILDI.
