Irak'ın Siyasi ve Toplumsal Belleği: Harac Çarşısı
Bağdat'ın merkezindeki Harac Çarşısı, Osmanlı döneminin izlerini taşıyan ve ülkenin tarihine ışık tutan nadide bir mekandır. Eski eşyaların ve antikaların satıldığı dükkanlarla dolu olan bu çarşı, kadim Bağdat'ın en önemli pazarlarından biridir.
Çarşının Tarihi ve Anlamı
Osmanlı Valisi Nazım Paşa tarafından yaptırılan çarşının adı, Arapça "kaos" veya "gürültü" anlamına gelen "Harac" kelimesinden gelmektedir. Çarşıda, krallar ve siyasilerin resimlerinin bulunması, buranın ne denli önemli bir yer olduğunu gözler önüne sermektedir.
Çarşının Günlük Yaşamı
Özellikle cemaatin cuma günleri yoğun olarak tercih ettiği Harac Çarşısı, tarihi atmosferinin yanı sıra sunduğu zengin ürün yelpazesiyle de dikkat çekmektedir. Burada boncuk ve değerli taşlardan yapılan yüzükler ve nadide tespihler satılmakta, çarşının ruhu günümüzde de yaşatılmaktadır.
Esnafın İfadeleri
81 yaşındaki Ebu Kasım, 61 yıldır burada kıyafet tamiri yaptığını belirterek, "İkinci el kıyafetleri onarıp satıyorum. Müşterilerin isteği doğrultusunda çalışıyorum." dedi. Ayrıca, Kerim Hasan gibi esnaflar da çarşının Osmanlı dönemindeki önemine vurgu yaparak, askeri geçit törenleri gibi etkinliklerin burada düzenlendiğini aktardı.
Osmanlı Kültürü ve Günümüzdeki Yansımaları
Harac Çarşısı'ndaki Mudallel Kafe sahibi Hüseyin Zahir, "Burada o zamanlar binicilik eğitimi veriliyordu ve çarşının kalabalığı buraya 'Harac' denmesine yol açtı." diyerek mekânın zengin tarihini anlattı. Çarşının ruhu, sadece ürünleriyle değil, aynı zamanda tarihi olaylarla da doludur.
Bağdat’taki tarihi çarşıların çoğu yok olurken, Harac Çarşısı çağın getirdiği değişime direnen nadir örneklerden biri olmaya devam ediyor.
