
Orta Asya'nın En Büyük Çevre Felaketi
Dünyanın dördüncü büyük gölü olarak bilinen Aral Gölü, 1960'lı yıllardan bu yana karşı karşıya kaldığı kuruma süreci ile Orta Asya'da büyük bir çevre felaketi yaratmıştır. Özbekistan ile Kazakistan arasında yer alan göl, geçmişte olduğu gibi günümüzde de önemli çevresel kayıplara neden olmaktadır.
Kurumanın Nedenleri
1960'lı yıllarda Sovyetler Birliği'nin pamuk üretiminde artış sağlamak amacıyla sulak arazileri genişletmesi, gölün beslenmesini sağlayan Seyhun ve Ceyhun ırmaklarının sularının azalmasına yol açtı. Bu durum, Aral Gölü'nün yüzölçümünün yaklaşık 9 kat küçülerek yalnızca 8 bin kilometrekareye düşmesine neden oldu.
Aralkum Çölü'nün Oluşumu
Bugün su seviyesinin 3 kat azaldığı gölün kuruyan tabanında 'dünyanın en genç çölü' olarak nitelendirilen Aralkum Çölü meydana geldi. Suyun çekildiği 4 milyon hektar alanda, her yıl meydana gelen kum fırtınaları, bölgedeki çevre felaketini derinleştirirken insan sağlığını da tehdit etmektedir.
Ekolojik Etkiler ve Hastalıklar
Kuruma süreciyle birlikte insan sağlığı etkilendi; hava kirliliği ve toprak erozyonu nedeniyle çeşitli hastalıkların yaygınlaşması görüldü. Çevre kirliliği, 3 milyon nüfuslu bölgede bebek ölümlerinin artmasına da yol açtı. 1960'ta bölgede bulunan 34 balık türü, göldeki tuzluluk oranının artmasıyla yok oldu.
Ağaçlandırma Çalışmaları
Özbekistan hükümeti, Aral Gölü’nün kuruyan kısımlarında ağaçlandırma projeleri başlatarak çevresel durumu iyileştirmeyi hedefliyor. 2017 yılından bu yana 2 milyon hektar alana ağaç ekilmiş olup, bu süreçte çöl ve iklim koşullarına dayanıklı bitkiler tercih edilmektedir.
Sonuç
Aral Gölü’nün kuruması, sadece yerel değil, bölgesel bir çevre sorunu oluşturmaktadır. Ağaçlandırma çalışmaları ile kayıpların azaltılması hedeflenirken, bölgedeki ekosistemin yeniden yapılandırılması için önemli adımlar atılmaktadır.
Daha önce dünyanın dördüncü büyük gölü olarak bilinen, Özbekistan ile Kazakistan arasında bulunan Aral Gölü'nün 1960'lı yıllardan itibaren kurumaya başlamasıyla Orta Asya ülkeleri, büyük bir çevre felaketiyle karşı karşıya kaldı. Özbekistan Ekoloji, Çevre Koruma ve İklim Değişikliği Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü yetkilisi Zafar Eşankulov (fotoğrafta), AA muhabirine konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
Daha önce dünyanın dördüncü büyük gölü olarak bilinen, Özbekistan ile Kazakistan arasında bulunan Aral Gölü'nün 1960'lı yıllardan itibaren kurumaya başlamasıyla Orta Asya ülkeleri, büyük bir çevre felaketiyle karşı karşıya kaldı. Özbekistan Ekoloji, Çevre Koruma ve İklim Değişikliği Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü yetkilisi Zafar Eşankulov (fotoğrafta), AA muhabirine konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.