Ağız sağlığı artık sadece estetik değil: Sistemik hastalıklarla bağlantı vurgulandı
Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi öncülüğünde 17-23 Kasım Toplum Ağız ve Diş Sağlığı Haftası kapsamında gerçekleştirilen dört günlük programda, ağız hijyeninin yalnızca çiğneme ya da estetikle sınırlı olmadığı; kalp krizi, romatizma, Alzheimer, erken doğum ve bazı kanser türleriyle doğrudan ilişki taşıdığına dair kanıt değerinde bulguların önemle aktarıldığı bildirildi.
Etkinlik kapsamı ve hedef kitle
22 Kasım'ın Diş Hekimleri Günü'ne denk gelen programda Kocaeli Valiliği ve çeşitli kamu kurumlarıyla iş birliği yürütüldü. Etkinlikler; huzurevi ve yetiştirme yurdu ziyaretleri, sahil temizliği gibi sosyal sorumluluk projeleri ile başladı. Eğitim oturumları boyunca din görevlileri, ilkokul öğretmenleri, emniyet personeli ve sanayi temsilcileri gibi toplumun farklı kesimlerine yönelik bilgilendirmeler yapıldı.
Ünal: Bilgi aktarımı ve davranış değişikliği hedefleniyor
Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'nden Doç. Dr. Gülhan Ünal, programın amaçlarını ve uygulama planını açıkladı. Ünal, ilk gün basın toplantısı ve sosyal sorumluluk projelerinin ardından eğitimlerin başlayacağını belirterek, 'Din görevlilerimize, ayrıca ilkokul öğretmenlerimize eğitimler vereceğiz' dedi. Ünal, din görevlilerine bilimsel ve güncel bilgiyi ulaştırmanın toplumun en uzak köşelerine doğru bilginin yayılmasını sağlayacağını; öğretmenlere ise çocuklara erken yaşta doğru alışkanlık kazandırma konusunda güncel eğitim yöntemleri sunulacağını vurguladı.
Emniyet mensupları ve panel programı
Ünal, projenin emniyet mensuplarını da kapsadığını belirterek, polislerin toplumda rol model olduklarına dikkat çekti. Etkinliğin son gününde Kocaeli Büyükşehir Belediyesi iş birliğinde düzenlenecek panelin adı 'Ağız ve Diş Sağlığı: Kafamda Delil Sorular' olarak duyuruldu. Panel, 22 Kasım Cumartesi, saat 14.00-16.00'da Sekabahçe Etkinlik Salonu'nda gerçekleştirilecek.
Sosyal medyadaki bilgi kirliliği ve davranışa dönüştürme zorluğu
Ünal, sosyal medyada ağız sağlığı konusunda ciddi bir bilgi kirliliği olduğunu belirtti: 'İnsanlar hangi macunu kullanacağını ya da nasıl fırçalayacağını bile çok karmaşık hale getiriyor.' Panelin, sade ve bilimsel bilgiyi halka ulaştırmayı; akademisyenlerin katılımcıların sorularını anlaşılır bir dille yanıtlamasını amaçladığını söyledi. Ünal ayrıca davranış değişikliğinde çevrenin etkisinin yüksek olduğuna dikkat çekti: 'Bilgiyi almak kolaydır, onu davranışa dönüştürmek ise en zor kısımdır.'
Bilimsel bulgular: Ağızdaki mikroorganizmaların sistemi etkileme yolları
Doç. Dr. Gülhan Ünal, ağızda çoğalan mikroorganizmaların sistemik hastalıklara etkilerine ilişkin bulguları aktardı. Ünal, yapılan çalışmalarda ağız sağlığı problemlerinin kalp krizini, kalp damar tıkanıklıklarını, eklem romatizmasını ve Alzheimer'ı tetikleyebileceğine; gebelerde erken doğum riskini artırdığına dair kanıt değerinde sonuçlar elde edildiğini ifade etti. Ünal ayrıca ağız mikroorganizmalarının ağız kanserleri, yemek borusu, pankreas, bağırsak, meme ve akciğer kanseriyle ilişki gösterdiğine dair bulgular bulunduğunu söyledi.
Uyarı ve benzetme
Ağız temizliğinin önemini benzetmeyle anlatan Ünal, 'Yaz günü sıcağında mutfağın çöpünü akşamdan çıkartıyorsanız ağzınızın çöpünü de çıkartmanız gerekiyor' dedi ve süreci şu sözlerle özetledi: 'Çoğalan mikrop diş etinin kenarına durmayacak, diş etine girecek, diş etinde durmayacak, çene emeğini de eritecek, çene kemiğinde de durmayacak, kanınıza karışacak. Kirli kan kalbe gelecek, kalbi kirletecek. Kalp kanı pompalayacak, ayağınızın ucundan beyninizin ucuna kadar kirli kan dolaşacak.' Ünal, ayrıca ağız diş sağlığı problemlerinin iş gücü kayıplarının %20'sini oluşturduğuna yönelik çalışmalar olduğunu belirterek etkinliğin bu oranları düşürmeyi hedeflediğini aktardı.
Akademik ve idari yetkililerin değerlendirmeleri
Fakülte Dekanı Prof. Dr. Gültekin Mehmet Emin Türköz, Türkiye'deki diş hekimliği eğitiminin donanım ve altyapısının Avrupa seviyesinde olduğunu söyledi: 'Ülkemizdeki eğitim, donanım ve altyapı gerçekten Avrupa seviyesinde. Türkiye'de diş hekimliği eğitimi Avrupa'nın tepesindedir.'
Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muzaffer Elmas ise eğitimin yapay zeka ve robotik çağının gereksinimlerine uyarlanması gerektiğini vurguladı: 'Avrupa seviyesindeyiz, eksiğimiz yok. Gelecek dediğimiz şey yapay zeka ve robotlar. O yüzden biz de eğitim öğretimimizi, süreçlerimizi bu çağa göre yapmak zorundayız.'
Kocaeli Vali Yardımcısı Aslan Avşarbey, sağlık hizmetlerinin gelişimine değinerek, geçmişte yaşanan uygulamalara atıfta bulundu: 'Bizler iğnesiz, morfinsiz, kerpetenle diş çekilen bir zamandan geldik. ... sizler inşallah bu hizmeti, burada aldığınız eğitimleri ülkenin en ücra köşesine kadar ulaştıracaksınız.' Avşarbey, Türkiye'nin sağlıkta uluslararası alanda kayda değer bir konumda olduğuna dikkat çekti.
Sonuç olarak, Kocaeli'deki program ağız sağlığının toplum sağlığı üzerindeki etkilerini geniş kitlelere aktarmayı, yanlış bilgileri düzeltmeyi ve koruyucu sağlık bilincini yaygınlaştırmayı amaçlıyor. Panel ve eğitimlerle hedef, bireylerde kalıcı davranış değişikliği oluşturmak ve ağız kaynaklı sistemik riskleri azaltmaktır.
DİŞ HEKİMİ ÖĞRETİM ÜYESİ DOÇ. DR. GÜLHAN ÜNAL.
