ADSYB Başkanı Güngör: Şap Salgını Yetiştiricileri Ekonomik Olarak Ağır Etkiledi
Aydın İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği (ADSYB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Sedat Güngör, ülke genelinde etkili olan şap vakalarının yetiştiriciler üzerinde önemli ekonomik hasara yol açtığını belirtti ve hastalıktan etkilenen yetiştiricilerin Ziraat Bankası ile Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan kredi borçlarının ertelenmesini talep etti.
Ekonomik etki ve rapor bulguları
Güngör, Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezi (TARPOL) tarafından 2025 yılında yayınlanan 'Şap Hastalığı Ekonomik Etki Raporu'na atıfta bulunarak, hastalığın doğrudan üreticilere verdiği zararın altını çizdi. Raporda; et üretim kaybı, süt verimindeki düşüş, tedavi ve ilaç giderleri ile buzağı ölümleri toplamında 3,62 milyar dolar tutarında bir zarar hesaplandığı belirtiliyor. Ayrıca, büyükbaş hayvan varlığının yalnızca %30'unun etkilenmesi durumunda toplam ekonomik kaybın 4,1 milyar dolar düzeyine çıkabileceğine işaret ediliyor.
Salgının seyri ve bulaşma yolları
Başkan Güngör, Türkiye'nin 2025 başında komşu ülkelerde yayılan vakaların ardından doğu sınırlarından giriş yapan şap vakalarıyla ciddi bir salgınla karşılaştığını belirtti. Virüsün yüksek bulaşıcılığı nedeniyle sınır ticareti, hayvan hareketliliği ve yabani çift tırnaklı türler aracılığıyla kısa sürede çok sayıda ile taşındığını ve büyükbaş hayvancılığın yoğun olduğu bölgelerde hızlı yayılım gösterdiğini vurguladı.
Önerilen önlemler ve talepler
Güngör, hastalığın biyogüvenlik önlemlerine rağmen üreticileri etkilediğini belirterek alınması gereken başlıca önlemleri şöyle sıraladı:
- Kredi Erteleme: Şap salgınının mücbir sebep ve doğal afet benzeri bir durum olarak değerlendirilmesi gerektiğini, bu nedenle hastalığın görüldüğü bölgelerde Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan borçların en az bir yıl süreyle faizsiz ertelenmesinin zorunlu olduğunu ifade etti.
- Üretim ve tedavi destekleri: Şap çıkan işletmelerde süt ve et verim kayıplarının karşılanması, tedavi giderleri, ilaç maliyetleri ve buzağı kayıplarının destek kapsamına alınması gerektiğini belirtti. Bu yaklaşımın, daha önce don afetinde uygulanan gelir kaybı desteğine benzer ve hatta daha kapsamlı olması gerektiğini vurguladı.
- Aşılama ve karantina: Hastalık görülen işletmelerin karantina tedbirlerinin sıkı uygulanması, yakınlardaki işletmelerle koordineli aşılama çalışmalarının yürütülmesi ve enstitü üretimi aşılarla önerilen sürede (21-28 gün) rapel uygulamalarının gerçekleştirilmesi gerektiğini kaydetti.
- Kapsayıcı destek çağrısı: Güngör, salgının yaygın etkisi göz önüne alınarak süte ve ete verilen desteğin artırılması ve konulan kriterlere bakılmaksızın tüm işletmelere acilen destek sağlanması gerektiğini dile getirdi.
Son değerlendirme
ADSYB Başkanı, şap salgınının yalnızca hayvansal bir sağlık sorunu olmadığını; üreticinin tek başına karşılayamayacağı ölçekte ekonomik bir yük oluşturduğunu belirterek, bu kayıpların devlet tarafından üstlenilmesinin kırsal istihdam, ülke hayvancılığı ve gıda güvenliği açısından stratejik öneme sahip olduğunu vurguladı. Güngör, önerilen destek ve ertelemelerin hızla uygulanmasının mevcut krizin etkilerini azaltmak ve üreticilerin üretimden kopmasını önlemek açısından hayati olduğunu söyledi.
AYDIN İLİ DAMIZLIK SIĞIR YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ (ADSYB) YÖNETİM KURULU BAŞKANI MEHMET SEDAT GÜNGÖR, ÜLKE GENELİNDE ETKİLİ OLAN ŞAP VAKALARININ YETİŞTİRİCİDE YAKLAŞIK 4 MİLYAR DOLAR ZARARA NEDEN OLDUĞUNU BELİRTEREK HASTALIKTAN ETKİLENEN YETİŞTİRİCİLERİN ZİRAAT BANKASI VE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNE OLAN KREDİ BORÇLARININ ERTLENMESİNİ TALEP PETTİ.
