Teknoloji çözümleri şirketi Cognizant tarafından Oxford Economics ile iş birliği içinde 10 Ocak'ta yayınlanan üretken yapay zekânın ekonomik etkileri üzerine yapılan bir araştırmanın sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre, ChatGPT gibi üretken yapay zekâ teknolojisi, önümüzdeki on yıl içinde ABD ekonomisine 1 trilyon dolar kadar katkı sağlayabilecek.
Çalışma ayrıca, ABD ekonomisini yönlendiren tüm işlerin yarısından fazlasının yapay zekâdan önemli ölçüde etkileneceğini, çalışanların küçük bir yüzdesinin işlerini kaybedeceğini ve yeni iş bulmakta zorlanacağını ortaya koydu.
Çalışma, yapay zekânın düşük, orta ve yüksek olmak üzere üç düzeyde benimsenmesini ve bu oranların işleri ve kariyerleri nasıl etkileyebileceğini simüle etmek için bir model kullandı.
Şirketler yapay zekâ teknolojisini hızla benimseyerek istihdamı etkileyecek. Model, ilk olarak işletmelerin yapay zekâyı ne kadar hızlı benimseyeceğini inceledi.
Yazarlar, şirketlerin yüzde 13'ünün halihazırda teknolojiyi kullandığı 2023 yapay zekâ kullanım seviyesini "deneysel aşama" olarak tanımladı. Bu, OpenAI'nin Kasım 2022'de ChatGPT'yi piyasaya sürmesinden sadece aylar sonra gerçekleşti.
Ancak bu kullanımın, modelde kullanılan saldırganlık düzeyine bağlı olarak önümüzdeki 4-8 yıl içinde hızla artarak yüzde 31'e ve 10 yıl içinde de yaklaşık yüzde 50'ye ulaşması bekleniyor.
Benimseme oranlarının 10 yıl sonra yavaşlayacağı, ancak her üç modelde de yüzde 100 benimsemeye yaklaştıkça 20 yıl daha artmaya devam edeceği öngörülüyor.
YAPAY ZEKÂ NEDENİYLE İŞGÜCÜNDE BÜYÜK AKSAMALAR OLACAK
Çalışmanın modeli, ayrıca araştırmacıların ABD ekonomisinin itici güçleri olarak tanımladıkları içerik üretimi, pazar analizi, görüntü üretimi, raporlar ve e-postalar gibi 18 bin görevi de inceledi. Ardından, üretken yapay zekânın yönetim, satış, tasarım, medya ve hukuk pozisyonları gibi bu görevleri kullanan yaklaşık bin iş üzerindeki etkisini incelediler. Model, yapay zekânın her bir iş için otomatikleştirebileceği görevlerin yüzdesini inceledi.
Buna göre, işlerin yüzde 90'ında yüksek değerli görevlerin en az yüzde 5'i yapay zekâ tarafından otomatikleştirilecek. İşlerin yüzde 52'sinde yüksek değerli görevlerin en az yüzde 25'i yapay zekâdan etkilenecek. Öte yandan, 2023'te işlerin yaklaşık yüzde 8'i bu seviyedeydi.
Model, yapay zekânın önümüzdeki 10 yıl içinde ABD işgücünün yüzde 9'unun işini kaybetmesine yol açabileceğini gösterdi. Ayrıca, yerinden edilen her 9 çalışandan biri (toplam ABD işgücünün yaklaşık yüzde 1'i) işten çıkarıldıktan sonra yeni bir iş bulmakta zorlanacak. Zira mevcut işleri için gereken beceriler yapay zekânın hakim olduğu bir işgücüne tercüme edilemeyecek.
Diğer taraftan, diğer çalışmalar da hem ABD'de hem de dünya genelinde işgücünde büyük aksamalar olacağını öngörüyor. Örneğin, Goldman Sachs'ın mart ayında yayınladığı bir raporda, dünya genelinde 300 milyondan fazla işin yapay zekâ tarafından sekteye uğratılabileceği tahmin ediliyor. McKinsey tarafından hazırlanan bir rapor, 2030 yılına kadar en az 12 milyon Amerikalının yeni bir iş bulmak zorunda kalacağını tahmin ediyor.
