Avrupa Birliği (AB) ve Çin liderleri, diplomatik ilişkilerinin 50. yılı dolayısıyla bu ay yapılması planlanan zirve toplantısında bir araya gelecek. Bu önemli buluşma, her iki tarafın da ABD ile yaşadığı gerginliklerin etkisi altında gerçekleşiyor.
Son dönemde, AB Çin'e yaklaşımında ekonomik bağları koparmadan stratejik bağımlılıkları azaltma yoluyla denge sağlamaya çalışıyor. Brüksel, geçen günlerde yapılan 13. Stratejik Diyalog toplantısında, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ve Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi eş başkanlığında zirve için hazırlıkları gözden geçirdi.
AB Dış İlişkiler Servisi'nden gelen yazılı açıklamada, AB’nin küresel zorlukları ele almak üzere Çin ile yapıcı bir etkileşim kurma taahhüdünü yeniden teyit ettiği vurgulandı. Kallas, ticari ilişkileri dengelemek ve rekabet alanını eşitlemek için somut çözümler bulmanın önemini dile getirdi.
Ayrıca Kallas, Çin'i Avrupalı şirketler için risk oluşturan ve küresel tedarik zincirlerinin güvenilirliğini tehdit eden kritik ham maddelerin (nadir toprak elementleri) ihracatına yönelik kısıtlamaları sonlandırmaya çağırdı. Kallas, Çin'in Rusya’ya sağladığı maddi desteğin Avrupa güvenliğine etkilerini de dile getirerek, bu desteğin derhal durması gerektiğini ifade etti.
Taraflar, ayrıca Gazze’de ateşkes ve insani erişimin sağlanmasına dair mutabık kalırken, İran’ın nükleer programıyla ilgili diplomasiye dönüşün önemini de vurguladılar. Kallas, Çin'deki insan hakları durumuna dikkat çekerek statükoyu değiştirmeye yönelik tek taraflı girişimlere karşı çıkma gerekliliğini savundu.
AB, son yıllarda Çin'e yaklaşımında tamamen kopmamakla birlikte, stratejik bağımlılıkları azaltma çabası içerisinde. Çin, AB’nin liberal demokratik değerleriyle çelişen bir sistemik rakip olarak görülürken, aynı zamanda iklim değişikliği ve küresel sağlık gibi konularda bir işbirliği ortağı olarak da değerlendiriliyor.
AB-Çin zirvesinin tarihi henüz netleşmemiş olmakla birlikte, bu ay içerisinde Çin’de yapılması öngörülüyor. Her iki taraf arasında son zirve 7 Aralık 2023'te gerçekleştirilmişti.
