Hinrich Vakfı'nın araştırmasına göre, 2024, 2025 ve 2026 yıllarını kapsayan üç yıl içinde üretilecek veri miktarı, bugüne kadar üretilen verilerin toplamını geçecek. Bu süreçte 552 zettabayt veri üretilmesi bekleniyor. O tarihe kadar üretilen toplam veri miktarı ise 542 zettabayt olarak kaydedilmiş durumda.
Geliştirilen yapay zekaların eğitiminde kritik bir rol oynayan veri, aynı zamanda "çağın petrolü" olarak nitelendiriliyor. Jeopolitik çekişmelerde önemli bir unsur haline gelen veri, büyük ölçekli bilgiye sahip ülkeler ve şirketler arasında rekabeti artırıyor.
ABD ve Çin, yüksek miktarda veriye sahip olan ülkeler olarak teknoloji alanında diğer ülkelere karşı üstünlüklerini artırırken, veri odaklı çalışan Amazon, Google, Meta, Tencent ve ByteDance gibi şirketler de etki alanlarını genişletmeye devam ediyor.
Dijital alanlarda yaşanan hızlı gelişmelerle birlikte veri üretiminde büyük bir artış yaşanıyor. 2010 yılında 2 zettabayt olan veri üretimi, 2011'de 5 zettabayt olarak kaydedilmişti. 2022 yılına gelindiğinde ise yapay zeka ürünleri kullanıcılarla buluşurken, aynı yıl üretilen veri miktarı 101 zettabayt seviyesine ulaştı.
2024-2026 dönemine ilişkin yapılan tahminler, bu üç yılda 552 zettabayt verinin yalnızca üç yıl içinde oluşacağını ortaya koyuyor.
Su ve Elektrik Tüketimi Hızla Artıyor
Veri merkezleri, artan veri üretiminin bir sonucu olarak giderek daha fazla kaynak tüketiyor. 2030 yılına kadar veri merkezlerinin günlük yaklaşık 450 milyon galon su tüketmesi öngörülüyor; bu miktar, New York City'nin su talebinin yarısını karşılayacak kadar büyük. Ayrıca, veri merkezlerinin elektrik tüketiminin de artması bekleniyor. 2022 yılında 460 teravatsaat elektrik tüketen bu merkezlerin, 2026 yılına kadar 800 teravatsaat seviyesine ulaşması öngörülüyor, bu da birçok ülkenin toplam tüketiminden daha fazla elektrik anlamına geliyor.
Veri Merkezlerinde Yüksek Soğutma İhtiyacı
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Veri Merkezi Mühendisi İbrahim Geylan, veri merkezlerinin yeni çağın arşiv depoları olduklarını belirtti. Geylan, bu depolama işlemlerinde kullanılan IT ekipmanlarının elektrik harcadığını, aynı zamanda yüksek miktarda ısı ürettiğini ifade etti. Aşırı ısının bertaraf edilmesi için güçlü soğutma sistemlerine ihtiyaç duyulduğunu dile getiren Geylan, bu sistemlerin işleyişinde işlenmiş suya ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Geylan, teknolojik gelişmelerin artan veri kapasitesi ile beraber enerji tüketimi sorunları doğurduğunu ve global veri merkezi markalarının tesislerini deniz ve nehir kenarında inşa ederek su tüketimini optimize etmeyi hedeflediğini ifade etti.
