UNEP raporu: Kritik minerallerde sorumlu finansman ihtiyacı
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) bünyesindeki Uluslararası Kaynak Paneli tarafından yayımlanan "Sürdürülebilir Kalkınma için Enerji Dönüşüm Minerallerinin Sorumlu Tedarikinin Finansmanı" başlıklı rapor, temiz enerji dönüşümünün hızlanmasıyla kritik minerallere yönelik talebin artmaya devam edeceğini vurguluyor.
Raporun temel bulguları
Rapor, küresel kritik mineral çıkarımının 1970'ten beri beş kat arttığını ve güneş panelleri, rüzgâr türbinleri ile bataryalar gibi teknolojilerin bu minerallere olan talebi güçlendirdiğini ortaya koyuyor. Bu talebin, temiz enerjiye geçiş süreciyle birlikte önümüzdeki yıllarda da yükselmeye devam etmesi bekleniyor.
Finansman ve yatırım gereksinimleri
UNEP, kritik minerallerin üretiminin sermaye yoğun ve yüksek riskli bir sektör olduğunu belirterek, bu alana yönelik sorumlu finansman ve yatırım çağrısında bulunuyor. Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, 2050 net sıfır emisyon hedefine ulaşılabilmesi için madencilik yatırımlarının 2030'a kadar 450 milyar dolar, 2040'a kadar 800 milyar dolar seviyelerine ulaşması gerekiyor.
Önerilen önlemler ve sürdürülebilir çerçeve
Raporda, yeni ham madde ihtiyacını azaltmaya ve sektörün çevresel-sosyal risklerini yönetmeye yönelik bir dizi araç öne çıkıyor. Bunlar arasında geri dönüşüm hedefleri, devlet destekli finansman ve vergi teşvikleri, eko-tasarım teşvikleri ile geri dönüşüm tesislerini finanse edecek yeşil tahviller sayılıyor. Ayrıca şeffaflığın artırılması, yerel koşullara uygun ruhsatlandırma süreçleri ve kapasite geliştirme yoluyla uluslararası düzeyde bir sürdürülebilirlik çerçevesi oluşturulması öneriliyor.
Beklenen etkiler ve yönetişim
Rapor, bu tür önlemlerin benimsenmesi durumunda çevresel ve sosyal risklerin daha etkin yönetilebileceğini ve böylece sektör aktörlerinin resmi finans kaynaklarına erişiminin kolaylaşacağını belirtiyor. Ayrıca, geri dönüşüm ve tasarım odaklı politikaların yeni hammadde talebini düşürme potansiyeline dikkat çekiliyor.
Yetkili yorumu
Uluslararası Kaynak Paneli Eş Başkanı Janez Potocnik, rapor değerlendirmesinde sürdürülebilir finansmanın "sorumlu madencilik" anlayışını kural haline getirebileceğini vurguladı ve şöyle dedi: "Enerji dönüşümü için gerekli mineral ve metallere yönelik talep, insan haklarına ve çevreye saygı gösterirken sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlayan bir madencilik sektörü gerektiriyor."
