Norveç-İsrail maçı ve uluslararası baskı
Yunus Kaymaz - UEFA ve FIFA'nın Gazze'de süren insani drama karşısındaki sessizliği, küresel futbol otoritelerinin ahlaki pusulasını tartışmaya açtı. Gözler, 11 Ekim Cumartesi günü Oslo'da oynanacak Norveç ile İsrail arasındaki FIFA Dünya Kupası elemelerine çevrildi.
Norveç Futbol Federasyonu'nun kararı ve Lise Klaveness'in tutumu
Norveç Futbol Federasyonu, söz konusu maçın tüm gelirlerinin Gazze'deki Filistinlilere bağışlanacağını açıkladı. Federasyonun başkanı Lise Klaveness, İsrail'in futboldan men edilmesini savunan bir pozisyon aldı ve "Gazze'deki sivil halkın uzun süredir maruz kaldığı insani acılara ve orantısız saldırılara kayıtsız kalınamayacağını" belirtti.
Federasyon, 16 Eylül tarihinde bağışın yapılacağı kuruluş olarak Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) ile protokol imzaladı. Klaveness'in kararı, UEFA ve FIFA'ya yönelik uluslararası baskının sembolik bir unsuru haline geldi.
UEFA ve FIFA'nın tepkisi ve önceki gelişmeler
Ağustos ayında başlayan süreçte UEFA'nın bir paylaşımı ve futbol dünyasından gelen tepkiler gündemi belirledi. UEFA'nın paylaştığı anma mesajına Liverpool'un oyuncusu Muhammed Salah'ın tepkisi dikkat çekti; Salah, 9 Ağustos'ta paylaşıma ilişkin ek açıklama talep etti. UEFA, tepkileri dindirmek amacıyla 13 Ağustos'ta Paris Saint-Germain ile Tottenham arasında oynanan Süper Kupa finalinde "Çocukları, sivilleri öldürmeyi durdurun." pankartı açtı ve Başkan Aleksander Ceferin madalya seremonisine iki Filistinli çocukla katıldı.
FIFA Başkanı Gianni Infantino ise men çağrılarına ilişkin olarak "FIFA bir futbol örgütü olarak jeopolitik sorunları çözemez." ifadelerini kullanarak kurumun sorumluluk alanını sınırlayan bir yaklaşım sergiledi.
BM raporları, uluslararası çağrılar ve federasyon tepkileri
16 Eylül'de açıklama yapan Birleşmiş Milletler Filistin Bağımsız Uluslararası Soruşturma Komisyonu Başkanı Navi Pillay, komisyonun İsrail'i Gazze'de soykırımı tespit ettiğini belirtti. 23 Eylül'de BM raportörleri ise devam eden iddialar nedeniyle İsrail'in uluslararası futbol turnuvalarından men edilmesi çağrısında bulundu.
26 Eylül'de Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu, İsrail'in tüm sportif müsabakalardan men edilmesi için FIFA, UEFA ve dünya futbol federasyonu başkanlarına mektuplar gönderdi. Eylül ayı son haftasında UEFA İcra Kurulu'nun olağanüstü toplanıp üyeliğin askıya alınmasını görüşeceğine dair haberler çıktı; ancak beklenen karar süreçleri tüm tarafların tutumlarına göre şekillendi.
Oslo'da maç ve beklentiler
I Grubu'nda lider durumda bulunan Norveç ile üçüncü sıradaki İsrail arasındaki maç, uluslararası tepkiler ve hukuki/insani tartışmalar gölgesinde oynanacak. Haberin temel verileri arasında, çatışmaların etkileri vurgulanırken, metinde belirtilen rakamlar da korunuyor: 20 bin 179'u çocuk, 67 bin 173 Filistinli hayatını kaybettiği belirtilen kayıpların gölgesinde müsabaka gerçekleşecek.
Başkent Oslo'da maç günü kent merkezinde büyük gösteriler bekleniyor; stadyuma yürüyecek protestocuların maç saatine kadar tepkilerini sürdürmesi planlanıyor. Uluslararası futbol otoritelerinin bu duruma nasıl yanıt vereceği, hem spor hem de insan hakları gündeminde belirleyici olmaya devam edecek.
