NDK kararı Resmi Gazete'de yayımlandı
Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK), nükleer ihracat ve ithalatın kontrolüne ilişkin usul ve esasları belirleyen kararını Resmi Gazete'de yayımladı. Karar, ihraç ve ithalat süreçlerinde uyulacak izin şartları, transfer kısıtları ve yayınlanacak listelere ilişkin hükümleri içeriyor.
İzin şartları ve taahhüt
NDK, ihraç edilen veya ithal edilen eşyanın doğrudan ya da bu eşya kullanılarak üretilen ürünlerin nükleer silah veya patlayıcı yapımıyla ilgili faaliyetlerde kullanılamayacağı taahhüdü verilmediği durumlarda ihracat ve ithalat izni vermeyecek. Bu koşul, hem doğrudan eşyayı hem de söz konusu eşya kullanılarak elde edilen ürünleri kapsıyor.
Transfer ve güvence denetimi gereklilikleri
Nükleer Transfer Uyarı Listesi'nde yer alan eşyanın ihracı, alıcı ülke ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) arasında imzalanmış ve nükleer güvence denetimi hükümlerini içeren bir anlaşmanın yürürlükte olması ya da eşyanın UAEA'nın denetimi uygulanan tesislere gönderilmesi şartıyla gerçekleştirilebilecek.
Zenginleştirme tesisleri ve yüzde 20 sınırı
Bir zenginleştirme tesisinin, ekipmanının veya teknolojisinin ihracatında, ihraç edilen tesis, ekipman veya teknolojiye dayanan herhangi bir tesisin %20'nin üzerinde zenginleştirilmiş uranyum üretmek üzere tasarlanamayacağı veya işletilemeyeceği hükme bağlandı.
Yeniden transfer sınırlamaları
Nükleer İhracat Kontrolüne Tabi Eşya Listesi kapsamındaki bir eşyanın transferinde, yeniden transfer edilen eşya nükleer silah veya diğer nükleer patlayıcı cihaz yapımıyla ilgili faaliyetlerde veya UAEA'nın nükleer güvence denetimi bulunmayan bir nükleer yakıt çevrimi faaliyetinde kullanılamayacak.
Yayımlanacak listeler ve güncelleme
Nükleer Transfer Uyarı Listesi, Nükleer Çift Kullanım Listesi ve Nükleer İthalat Kontrolüne Tabi Eşya Listesi, NDK'nın resmi internet sayfasında yayımlanacak ve gerektiğinde güncellenecek.
Değerlendirme süreci ve izin düzenleme
İhracata konu bir eşya için diğer bakanlık, kurum veya kuruluşlardan gelen talepler doğrultusunda NDK, söz konusu işlemi nükleer silahların yayılmasının önlenmesi amacıyla değerlendirecek; gerekirse ilgili kurumların yazılı görüşünü alacak. NDK, nükleer ihracat kontrolüne tabi eşya için ihracat iznini elektronik veya yazılı olarak düzenleyebilecek.
Karar, ihracat ve ithalat süreçlerinde şeffaflık ve uluslararası güvence denetimlerine uyumun sağlanmasına yönelik düzenleyici çerçeveyi netleştiriyor.
