Mehmet Şimşek, Riyad'da 'Egemenlik ve Küreselleşme' panelinde konuştu
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da düzenlenen 9. Future Investment Initiative (FII) kapsamında "Egemenlik ve Küreselleşme Arasındaki Denge Nedir" başlıklı panelde görüşlerini paylaştı. Şimşek, küreselleşmenin tarihsel katkılarına ve bunun yol açtığı dengesizliklerin nasıl yönetilmesi gerektiğine dair değerlendirmeler yaptı.
Küreselleşmenin sağladıkları ve Türkiye'nin yaklaşımı
Şimşek, küreselleşmenin ekonomik büyümede merkezi bir rol oynadığını belirterek, "Küreselleşme, global büyümenin en güçlü motorlarından biri oldu. 1990’dan bu yana küresel ticaret hacmi neredeyse altı kat artarken, bir milyar insan yoksulluktan kurtuldu." ifadelerini kullandı. "Biz de Türkiye olarak dışa açık kalmaya devam ettik" vurgusunu yaparak bölgesel ve küresel entegrasyonun önemine dikkat çekti.
Riskler ve kapasite inşa etme gerekliliği
Bakan, küreselleşmenin faydalarının yanında belirli alanlarda risk azaltımına ihtiyaç olduğunu söyledi. Enerjide arz güvenliği, sağlık ve biyoteknoloji alanları ile yapay zeka gibi teknoloji sahalarında hem iş birliğine açık kalmanın hem de yerli kabiliyetlerin güçlendirilmesinin önemine işaret etti. Veri konusunda ise "veri gizliliği ve siber güvenlik" başlıklarının kendi yetkinliklerimizi inşa etmeyi gerektirdiğini vurguladı.
Küreselleşmenin yarattığı tepkiler ve politika ihtiyacı
Şimşek, küreselleşmenin yol açtığı dengesizliklerin toplumsal ve siyasal tepkileri tetiklediğini belirterek, bu etkilerin doğru politikalarla hafifletilebileceğini söyledi: "İşte bu noktada toplumsal ve siyasal tepkiler devreye giriyor. Eğer küreselleşmenin olumsuz etkilerini doğru politikalarla hafifletebilirsek, toplumdaki tepkileri de azaltmak mümkün olur." Sonuç olarak, "bugün tamamen küreselleşmeden kopma değil, riskleri azaltma dönemindeyiz" değerlendirmesini yaptı.
Korumacılık ve gümrük vergileri
Korumacılığın uzun vadeli etkileri üzerine soruya yanıt veren Şimşek, "Gümrük vergileri bir tür korumacılıktır, uzun vadede ekonomilere fayda sağlamaz" dedi. Son 30-40 yılda özellikle Asya ülkelerinin yükselişiyle Batı'da imalat sektöründe iş kayıpları ve reel ücretlerde durağanlık yaşandığını belirtti; bu durumun anlaşılabilir bir tepki ürettiğini fakat dengesizliklerin farklı yollarla yönetilebileceğini ekledi. Şimşek, ticarette duraksama halinde küresel büyümenin olumsuz etkileneceğine dikkat çekti.
Yapay zeka, altyapı ve insan kaynağı
Yapay zeka alanının bugünkü hâlinin Batı ekosistemiyle entegre olduğunu söyleyen Şimşek, Türkiye'nin bu dönüşümü "dikkatli" şekilde ele aldığını belirtti. Bazı alanlarda stratejik özerklik gerektiğini ifade ederek düşük yörüngeli uydu ağları (Starlink benzeri), fiber altyapı yatırımları, 5G+ hazırlıkları ve yapay zekanın enerji talebini karşılamaya yönelik nükleer santral projelerini örnek olarak verdi. Ayrıca Türkiye'nin insan kaynağına vurgu yaparak "her yıl yaklaşık 940 bin üniversite mezunu veriyoruz" dedi.
Dijital düzenlemeler ve yatırım çekme çabaları
Şimşek, dijital düzenlemelerde temkinli olduklarını belirterek Avrupa Birliği’nin Dijital Pazar Yasası'na katılmadıklarını; önce uygulamanın sonuçlarını görmek istediklerini söyledi. Uluslararası teknoloji devlerini Türkiye'ye çekmeye çalıştıklarını ancak "güvenilir bulut" düzenlemeleri kapsamında verinin yerelde tutulmasının bazı yatırımcılar için engel teşkil ettiğinin belirtildiğini aktardı.
Ticaret ilişkileri ve Gümrük Birliği gündemi
Serbest ticaret anlaşmalarının korumacılığa karşı bir kalkan görevi gördüğünü ifade eden Şimşek, "Birleşik Krallık ile neredeyse anlaşmayı tamamladık" dedi. Ayrıca Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesi için çalışıldığını ve bunun kapsamını kamu alımları, hizmetler ve tarımı da içine alacak şekilde genişletmeyi hedeflediklerini belirtti.
Sonuç olarak, Şimşek panelde küreselleşmenin sunduğu ekonomik faydalardan yana olduğunu, ancak ortaya çıkan dengesizliklerin akılcı politikalarla yönetilmesinin gerektiğini vurguladı; amaç hem açık ekonomiyi korumak hem de stratejik alanlarda kendi yetkinlikleri inşa etmek olarak özetlendi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad’da düzenlenen 9. Future Investment Initiative (FII- Geleceğe Yatırım Girişimi) kapsamında "Egemenlik ve Küreselleşme Arasındaki Denge Nedir" başlıklı panelde konuştu.
