Mahkemeler, aile bütünlüğünü bozan resen atamaların yürütmesini durdurdu
Eğitimciler Birliği Sendikası’nın (Eğitim-Bir-Sen) İzmir ve Tokat’ta açtığı iki ayrı davada mahkemeler, norm kadro fazlası gerekçesiyle öğretmenlerin aile bütünlüğünü bozacak biçimde başka ilçelere resen atanmasına ilişkin işlemlerin yürütmesini durdurdu.
İzmir davası: Ölçülülük ilkesi ve 120 kilometrelik atama
İzmir’de norm kadro fazlası olduğu ileri sürülerek öğretmenin ikamet ettiği ilçeden 120 kilometre uzaklıktaki bir ilçeye resen atanması üzerine açılan davada, İzmir 5. İdare Mahkemesi işlemin yürütmesini durdurdu. Mahkeme, "ölçülülük" ilkesinin; ilçeler arasındaki mesafe ile büyükşehirlerde ulaşım ve yaşam koşulları dikkate alınarak ihlal edildiği sonucuna vardı.
Kararda, aile bütünlüğü ve ulaşım koşulları gözetilmeden yapılan atamanın öğretmen ve ailesi bakımından mağduriyet yaratacağı, kamu yararı ile birey hakları arasındaki dengenin bozulacağı belirtilerek atamanın hukuka aykırı olduğu ifade edildi. Kararın bölge idare mahkemesince de onanması halinde benzer durumda olan norm kadro fazlası öğretmenler için emsal teşkil edeceği vurgulandı.
Tokat davası: Eşi zorunlu yer değiştirmeye tabi olan personel
Tokat’ta açılan başka bir davada da Tokat İdare Mahkemesi, eşi zorunlu yer değişikliğine tabi olan bir öğretmenin talebi olmadan norm kadro fazlası gerekçesiyle resen atanmasına ilişkin işlemin yürütmesini durdurdu. Mahkeme, eşi astsubay olan öğretmenin talebi dışında yapılan atamanın hukuki dayanağının bulunmadığına hükmetti.
Mahkemenin hukuki değerlendirmesi
Kararlarda, toplumun temeli olan ailenin korunmasının ve bunun huzur ile refahının sağlanmasına yönelik tedbirlerin tüm kurumlar için anayasal bir yükümlülük olduğu hatırlatıldı. Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 72. maddesi ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmelik’in 9. maddesi esas alınarak bazı sınıflarda (mülki idare hizmetleri, jandarma hizmetleri, emniyet hizmetleri; subay, astsubay, hakim ve savcılar gibi) zorunlu yer değiştirmeye tabi personelin eşinin atamalarında norm kadro hükümlerinin uygulanamayacağına dikkat çekildi.
Bu çerçevede mahkemeler, idarenin "norm kadro fazlalığı" gerekçesiyle zorunlu yer değiştirmeye tabi kamu görevlisinin eşini başka bir yere atamasının hukuki dayanağının olmadığı sonucuna vardı.
Sonuç: Verilen kararlar, aile bütünlüğü ile kamu yararı arasındaki dengeyi gözetmeyen resen atama uygulamalarına karşı yargı denetiminin önemini ortaya koyuyor ve benzer durumdaki öğretmenler için emsal niteliği taşımaya aday.
EĞİTİMCİLER BİRLİĞİ SENDİKASI'NIN (EĞİTİM-BİR-SEN) İZMİR VE TOKAT’TA AÇTIĞI İKİ AYRI DAVADA MAHKEMELER, NORM KADRO FAZLASI ÖĞRETMENLERİN AİLE BÜTÜNLÜĞÜNÜ BOZACAK ŞEKİLDE BAŞKA İLÇELERE YAPILAN RESEN ATAMALARININ YÜRÜTMESİNİ DURDURDU.
