Reşid Caddesi kapanması sonrası Gazze kentinde geniş çaplı yerinden edilme
İsrail ordusunun Gazze kentindeki ana sahil yolu olan Reşid Caddesi'ni kapatacağını açıklamasının ardından, kent sakinleri eşek arabaları, kamyonlar, otomobiller ve yaya olarak kentin orta ve güney bölgelerine doğru göçe başladı. AA muhabirinin aktardığı görgü tanıkları, caddeye araçların yaklaştırılmadığını ve caddeyi yoğun ateş ve bombardımanla hedef aldığını bildiriyor.
Kapatma kararı ve uygulamanın geçmişi
Reşid Caddesi, Eş-Şati Mülteci Kampı yakınlarından başlayıp güneyde Refah'a kadar uzanan ve Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile güneyini birbirine bağlayan ana sahil yoludur. İsrail ordusu bu caddede daha önce de erişim kısıtlamaları uygulamış; 2023'te Reşid Caddesi ile birlikte Salahaddin Caddesi'ni kapatmış, ardından 27 Ocak 2025'te varılan ateşkes anlaşması kapsamında bazı çekilmeler olmuştu.
İsrail hükümeti 8 Ağustos'ta, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun sunduğu ve Gazze Şeridi'nin aşamalı olarak tamamen işgalini öngören planı onayladı. Söz konusu plana göre işgalin başlangıcı yaklaşık bir milyon kişinin yaşadığı Gazze kentinden olması planlanıyordu; bu kararın alınmasından üç gün sonra İsrail ordusu kentte geniş çaplı saldırılar başlattı.
Güvenlik gerekçesi ve insani sonuçlar
İsrail ordusu, kaddeyi kapatarak kente gıda, ilaç ve belediyeler ile hastaneler için gerekli yakıtın girişini engelledi. Bu uygulama, bölgedeki benzeri görülmemiş insani krizi derinleştiriyor. İsrail tarafı, caddenin belirli saatler itibarıyla kapatılacağını bildirdi; ordu sözcüsü Avichay Adraee ise Reşid Caddesi'nin saat 12.00 itibarıyla güneyden gelenlere kapatılacağını duyurdu.
İsrail ordusunun uygulamasıyla, halkın güvenli bölgelere yönlendirilmesi iddiası sık sık yine görünürken, bu yönlendirmelerin ardından devam eden saldırıların göçe zorlananların güvenliğini daha da sarstığı yönünde değerlendirmeler bulunuyor.
Görgü tanıkları ve bireysel anlatımlar
Şati Mülteci Kampı'nda yaşayan Muhammed Bekir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ordunun caddeyi kapatma niyetini açıklamasının ardından evini terk etmek zorunda kaldığını söyledi. Bekir, 'İsrail tankları ve dozerleri Reşid Caddesi'ne sadece 50 metre uzaklıkta. Caddenin birkaç saat içinde kapatılmasını bekliyorum' dedi.
Bekir ayrıca, 'Nereye gideceğimi bilmiyorum. Yanıma yalnızca birkaç parça giysi ve bir kilo pirinç alabildim' ifadelerini kullandı. Bu anlatımlar, göç eden ailelerin barınma, gıda ve temel ihtiyaç eksikliğiyle karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor.
Saha koşulları ve insani yardımın engellenmesi
AA muhabirinin sahadaki izlenimlerine göre, göç dalgası boyunca eşek arabaları, kamyonlar, otomobiller ve yayalar yoğun ateş altında ilerliyor. Reşid Caddesi'ni kapatarak kenti kuşatan İsrail ordusu, aynı zamanda kente yönelik yardım teslimatlarını ve kritik yakıt girişlerini sınırlayarak sağlık kuruluşları ve belediye hizmetlerinin çalışmasını zorlaştırıyor.
Gazze yönetimi, sahildeki bu hareketli güzergâhın kapatılmasını 'soykırım politikaları çerçevesinde keyfi uygulama' olarak nitelendiriyor. Saha koşullarındaki belirsizlik ve kısıtlamalar, kentteki sivillerin nereye sığınabileceklerini bilmeden tekrar tekrar yerinden edilmesine yol açıyor.
Sonuç
Reşid Caddesi'nin kapatılması kararı, Gazze kentindeki toplu yerinden edilme sürecini hızlandırdı ve bölgedeki insani krizi derinleştirdi. Mevcut kısıtlamalar altında yüzlerce aile güvenli barınma, sağlık hizmeti ve temel yardım kaynaklarına erişim konusunda ciddi sıkıntılar yaşıyor.
