İSO Türkiye İmalat PMI Eylül'de 46,7'ye Geriledi
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan İSO Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) Eylül 2025 dönemi verileri, manşet PMI'nın 46,7 olarak kaydedildi.
Anket sonuçları ve genel görünüm
Araştırma, eşik değer olarak kabul edilen 50nin altında ölçülen değerlerin sektörde daralmaya işaret ettiğini gösteriyor. Ağustos ayında 47,3 olan manşet PMI, eylülde 46,7ye gerileyerek imalat sektöründeki yavaşlamanın sürdüğünü ortaya koydu; faaliyet koşullarındaki bozulma böylece yaklaşık 1,5 yılı buldu.
Anket katılımcılarının geri bildirimleri, talep koşullarının zorlayıcı olduğunu ve bunun yeni sipariş ile ihracatın daha da yavaşlamasına yol açtığını belirtiyor. Bu eğilim, imalat sanayisinde üretimde belirgin bir düşüşe neden oldu.
Sektörel eğilimler
Yeni siparişlerdeki zayıflama, firmaların birikmiş iş yüklerini azaltmasına olanak tanıdı; bu azalış yaklaşık bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Satılamayan nihai ürünlerin stoklara eklenmesiyle, üretim sonrası stoklar son üç ayın ilk artışını kaydetti.
Raporda, gıda ürünleri dışındaki tüm faaliyet alanlarında firmaların yeni sipariş almakta zorlandığı; sektörlerin büyük bölümünün üretim ve istihdam hacmini azalttığı vurgulandı. Anket kapsamındaki 10 sektörten yalnızca ikisi — gıda ürünleri ile ağaç ve kağıt ürünleri — üretim hacmini artırdı.
Üretimde ve yeni siparişlerde en sert düşüş tekstil ürünlerinde görüldü. Buna karşılık, gıda sektöründe yeni siparişler keskin biçimde artarak son 19 ayın en yüksek oranına ulaştı ve üretimde toparlanma gözlendi. Yeni ihracat siparişlerinde ise iyileşme yalnızca makine ve metal ürünleri sektöründe kaydedildi.
Genel talep zayıflığı üçüncü çeyrek sonunda çoğu sektörün istihdamı azaltmasına neden oldu; çalışan sayısı yalnızca gıda ürünleri ile elektrikli ve elektronik ürünlerde arttı ve bu artış ılımlı düzeyde gerçekleşti. İstihdamda en belirgin azalış tekstil sektöründe oldu.
Fiyatlar ve maliyetler
Liradaki zayıflığın etkisiyle eylülde girdi maliyetleri yükseldi. Enflasyon son 3 ayın en keskin hızına ulaşırken, seri ortalamasının altında kalmakla birlikte yüksek düzeyde gerçekleşti; bu eğilim nihai ürün fiyatlarına da yansıdı ve satış fiyatlarında Nisan 2024'ten bu yana en hızlı artış kaydedildi.
Anket kapsamında izlenen 10 sektörün 8'inde girdi maliyetleri enflasyonu bir önceki aya göre yükseldi. En yüksek maliyet artışı gıda ürünlerinde ölçülürken, en düşük hızlanma ağaç ve kağıt ürünlerinde görüldü. Satış fiyatlarını düşüren tek sektör ise talebi canlandırma amacıyla üst üste yedinci kez fiyat indirimi yapan tekstil oldu.
S&P Global yorumları
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, İSO Türkiye İmalat PMI sonuçlarına ilişkin değerlendirmesinde, verilerde tanıdık temaların öne çıktığını ve bunun 2025 yılının geride kalan bölümüyle paralellik gösterdiğini belirtti.
Harker, "Talep koşulları zorlayıcı olmaya devam etti ve buna bağlı olarak üretim, istihdam ve satın alma faaliyetleri düştü. Öte yandan, liradaki zayıflık sonucu enflasyon oranlarında bir miktar artış kaydedilse de fiyat baskıları nispeten ılımlı seviyelerde kaldı." ifadelerini kullandı.
Özetle, Eylül verileri imalat sektöründe talep kaynaklı bir zayıflamanın sürdüğünü; üretim, yeni sipariş, istihdam ve öncü stoklar üzerinde daraltıcı etkilerin devam ettiğini gösteriyor.
