Genel devlet açığı 2024'te GSYH'ye oran bazında geriledi
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2024 yılı devlet hesapları verilerine göre, 2024'te genel devlet açığı 1 trilyon 438 milyar 854 milyon lira olarak tahmin edildi ve açığın GSYH'ye oranı yüzde 3,2'ye geriledi. Bir önceki yıl bu oran yüzde 4,5 seviyesindeydi.
Açık, borç ve alt sektörlerin durumu
Veriler, merkezi devlet ve mahalli idareler alt sektörlerinin geçen yıl açık verdiğini, buna karşın sosyal güvenlik kurumları alt sektörünün fazla verdiğini gösteriyor. Genel devlet konsolide brüt borç stokunun GSYH'ye oranı ise 2024'te yüzde 23,6'ya düştü.
Gelir ve harcama eğilimleri
Genel devlet toplam gelirleri 14 trilyon 882 milyar 218 milyon lira olarak gerçekleşirken, gelirlerin GSYH içindeki payı yüzde 33,4'e yükseldi. Buna karşılık genel devlet toplam harcamaları 16 trilyon 321 milyar 72 milyon lira oldu ve harcamaların GSYH içindeki payı yüzde 36,6'ya çıktı. Bu veriler, harcamaların GSYH içindeki payının gelir payını aştığını göstermektedir.
Vergi ve sosyal katkı gelirlerinin yapısı
Toplam vergi ve sosyal katkı gelirleri 2024'te 11 trilyon 240 milyar 452 milyon lira seviyesine ulaştı. Vergi bileşenlerindeki değişimler şu şekilde kaydedildi: üretim ve ithalat üzerindeki vergilerin payı 2023'te yüzde 48,2 iken 2024'te yüzde 46,7'ye geriledi; gelir ve servetler üzerindeki cari vergilerin payı yüzde 24'e düştü; net sosyal katkıların payı yüzde 29,3 olarak yükseldi; sermaye vergilerinin payı ise yüzde 0,1'e indi.
Sonuç olarak, 2024 verileri bütçe açığında ve borç stokunda göreceli bir iyileşme işaret ederken, harcamaların GSYH içindeki artışı ve vergi gelirlerindeki bileşim değişimi izlenmesi gereken başlıca alanlar olarak öne çıkıyor.
