Fethi Gemuhluoğlu İstanbul Kültür Yolu Festivali'nde yad edildi
Etkinlik ve konuşmacı
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen İstanbul Kültür Yolu Festivali kapsamında düzenlenen anma etkinliğinde fikir adamı ve mutasavvıf Fethi Gemuhluoğlu yad edildi. Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) İstanbul Şubesi tarafından Taksim Kitabevi'nde gerçekleştirilen "Şehirli Bir Entelektüel: Fethi Gemuhluoğlu" başlıklı söyleşide konuşmacı olarak yazar ve TYB İstanbul Şube Başkanı Mahmut Bıyıklı yer aldı.
Gemuhluoğlu'nun hayatı ve entelektüel etkisi
Bıyıklı, konuşmasında Fethi Gemuhluoğlunun son yüzyılda Türkiye'nin öncü şahsiyetleri arasında özgün bir yere sahip olduğunu vurguladı. "Bu dünyadan göçeli onlarca yıl olmasına rağmen onu tanıyan herkesin üzerinde hala hayattaymışçasına etkisi olan bir isim Fethi Gemuhluoğlu" sözleriyle Gemuhluoğlu'nun kalıcı tesirine dikkat çekildi.
Bıyıklı, Gemuhluoğlu'nun hikayesinin 1923'te İstanbul'un Göztepe semtine uzandığını, Göztepe İstasyonu'na açılan cadde üzerinde, Tütüncü Mehmet Efendi Caddesi'ne bakan tek katlı mütevazı bir binada dünyaya geldiğini aktardı. Çocukluğunu eski İstanbul efendilerinin çevresinde geçirmesinin, Türkçesindeki sadelik ve inceliğin kaynağı olduğuna işaret edildi.
Haydarpaşa Lisesi'ni bitiren Gemuhluoğlu'nun İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde okuduğu, mezun olmadığı; Gelibolu'da adliye subaylığı yaptıktan sonra İstanbul'da öğretmenlik ve Spor-Sergi Sarayı Müdürlüğü gibi görevlerde bulunduğu belirtildi. Bıyıklı, Gemuhluoğlu'nun tasavvuftan siyasete, iktisattan Türk dünyasına kadar pek çok alanda derin bilgi sahibi olduğunu ve İslam'ın estetik boyutunu sık sık vurguladığını ifade etti.
Gençlere yatırım ve kültürel miras
Bıyıklı, Gemuhluoğlu'nun yaşamını insan yetiştirmeye adadığını; burslar ve sohbetlerle etrafına topladığı gençleri geleceğe hazırladığını anlattı. Türk Petrol Vakfını kurarken, İstanbul'a üniversite okumaya gelen Anadolu irfanıyla yetişmiş gençlere maddi ve manevi destek sağlayarak İstanbul burjuvazisine alternatif bir elit sınıf oluşturmayı amaçladığı kaydedildi.
Gemuhluoğlu'nun gençleri yalnızca maddi olarak desteklemediği, bilgi, zeka, cesaret ve sanat kabiliyeti taşıyanları yetenekleri doğrultusunda yönlendirdiği; bu yönlendirmelerin Türk düşünce, sanat ve kültür hayatının gelişmesinde önemli rol oynadığı vurgulandı. Bıyıklı örnek olarak Gemuhluoğlu'nun gençlere söylediği "Sen bakan olacaksın.", "Sen dekan olacaksın.", "Sen roman yazacaksın." gibi yönlendirici sözleri ve "Cebinizde kalan son lirayla simit alıp karnınızı doyurmayın, gidin onunla bir tiyatro yahut film seyredin." tavsiyesini aktardı.
Miras ve anılma
Bıyıklı, Gemuhluoğlu'nun 23 Kasım 1975'te İstanbul Aydınlar Ocağı'nda yaptığı ve sonradan kitaplaşan "Dostluk" konuşmasının efsaneleştiğini ve milyonlarca insana ulaştığını belirtti. Fethi Gemuhluoğlu, 5 Ekim 1977'de 55 yaşında vefat etmiş ve Sahra-yı Cedid Mezarlığı'nda annesinin kabrine defnedilmiştir.
Söyleşinin ardından Mahmut Bıyıklı, TDV Yayınları'ndan çıkan "Dostluk Rehberi" eserini kitapseverler için imzaladı.
