Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi, endemik tür çalışmaları ve korumada öncü konumda
Ege Üniversitesi (EÜ) Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi, Akdeniz ülkeleri arasındaki önemli botanik bahçeleri arasında yer alıyor ve 3 binden fazla bitki türüne ev sahipliği yapıyor. Merkez, hem bitki meraklılarına açık bir yaşam alanı sunuyor hem de Türkiye çapında keşfedilen yeni türlerin literatüre kazandırılmasına bilimsel katkı sağlıyor.
Koleksiyon, alan ve kurumsal yapısı
Merkez, Ege Üniversitesi kampüsünde 16 bin 750 metre karelik alanda faaliyet gösteriyor ve Türkiye ile yabancı orijinli bitki türlerini barındırıyor. Türkiye'deki en büyük beş botanik bahçesinden biri olarak tanımlanıyor ve üniversite bünyesinde faal biçimde görev yapan en kapsamlı botanik bahçesi niteliğini taşıyor. Kuruluşundan bu yana yaklaşık 100 bitki türü bilim dünyasına kazandırıldı.
Herbaryum koleksiyonunda ise yaklaşık 44 bin kayıt yer alıyor. Koleksiyona giren örnekler, TÜBİTAK veya BAP projeleri desteğiyle Türkiye'nin dört bir yanından toplanıyor; uygun herbaryum tekniklerine göre presleniyor, kartlara yapıştırılıyor ve künyesinde tür adı, familya, toplayan kişi, toplanma yılı ve yeri gibi bilgiler kaydediliyor. Yaklaşık 120 yıl önce preslenip herbaryuma konulmuş örneklerin bulunması, araştırmacıların taksonomik çalışmalara kolay erişimini sağlıyor.
Eğitim, ziyaretçi programları ve toplumla ilişkiler
Merkez, her yıl farklı düzeylerde 15 binin üzerinde öğrenciyi ağırlıyor. Ziyaretçilere Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı lisans ve lisansüstü öğrencileri tarafından tanıtım ve bilgilendirme sunumları yapılıyor. Prof. Dr. Hasan Yıldırım, merkezin çalışmalarını şöyle özetliyor: Merkezimiz tarafından ülkemizin bitkisel zenginliği üzerinde önemli çalışmalar yürütülüyor. Öğrenciler başta olmak üzere ziyaretçilere bitkilerin tarihsel süreci, doğanın ekosistemi, endemik bitkilerin korunması ve ekolojik düzenin sürdürülebilirliği konularında bilgiler veriliyor. Yetişkinler ve çocuklar için bitki keşif etkinlikleri ve atölye çalışmaları düzenleniyor.
Taksonomi, endemikler ve koleksiyon çeşitliliği
Merkez, yeni tür keşifleriyle herbaryum koleksiyonunu zenginleştirmeyi sürdürüyor ve uluslararası alanda saygın bir konumda bulunuyor. Herbaryum ve bahçe bünyesinde mevsime göre değişen çok sayıda endemik tür sergileniyor. Öne çıkan örnekler arasında mabed ağacı, manolya, kırmızı rengiyle dikkat çeken fener ağacı ve renk renk nilüferler yer alıyor. Ayrıca bahçede Türkiye'nin en zengin mum çiçeği (Hoya sp.) koleksiyonu ziyaretçilerin beğenisine sunuluyor. Merkezde toplanan ve herbaryuma kazandırılan örnekler, taksonomik çalışmalarda yurtiçi ve yurtdışından araştırmacıların kullanımına açık durumda.
Resimli Türkiye Florası projesindeki rolü
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Cumhurbaşkanlığı himayesinde hazırlanan ve Türkiye'de yayılış gösteren doğal bitki türlerini kapsayan, ilk kez Türkçe ve resimli olarak yazılmaya başlanan Resimli Türkiye Florası adlı eserin editörleri arasında yer alıyor. Toplamda 30 ciltte tamamlanması planlanan bu çalışmada Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi, önemli merkez üslerinden biri olarak öne çıkıyor.
BOTANİK BAHÇESİ, BİR YANDAN HER YAŞTAN BİTKİ SEVERLERİ AĞIRLARKEN BİR YANDAN DA TÜRKİYE’NİN DÖRT BİR KÖŞESİNDE KEŞFEDİLEN YENİ BİTKİ TÜRLERİNİN LİTERATÜRE KAZANDIRILMASINA BİLİMSEL KATKI SUNUYOR.
