Claude Romano İstanbul'da: 'Edebiyat ve Felsefe Üzerine' Söyleşi
Etkinlik ve konuşma
Fransız yazar ve filozof Claude Romano, Ketebe Yayınları tarafından Beyoğlu'ndaki Robinson Crusoe 389 Kitabevi'nde düzenlenen "Edebiyat ve Felsefe Üzerine" başlıklı söyleşide okurlarla buluştu. Romano, konuşmasında William Faulkner'ın edebi temsil anlayışı ile edebiyat ve felsefe arasındaki organik ilişkiye dair görüşlerini paylaştı.
Edebiyat ve felsefe ilişkisi
Romano, felsefe ile edebiyatın tarih boyunca güçlü bir bağ içinde olduğunu vurguladı. Kendi ifadesiyle, "Geçen yüzyılın bütün filozoflarını ele alırsanız, örneğin Delida ve Delueze, hepsi edebiyatla çok güçlü bir şekilde ilgilenmiş. Edebiyat ile felsefe aynı problemlerle ilgileniyor, sadece yöntemleri farklı." Bu çerçevede edebiyatın, felsefi meseleleri farklı bir dil ve duyumsama üzerinden ele aldığına dikkat çekti.
Dijital çağ, sosyal medya ve yapay zeka
Romano, çağımızın bilgi edinme biçimlerindeki dönüşümü değerlendirdi. Kendi kuşağının bilgisayar ve telefon gibi araçların olmadığı bir dönemde büyüdüğünü belirterek, "Tüm bilgim çevremden ve ulaştığım kitaplardan" dedi ve günümüz gençlerinin internet, sosyal medya ve görsellerle büyüdüğüne işaret etti. Bu değişimin entelektüel ve kültürel etkilerini öngörmenin zor olduğunu ekledi.
Yapay zekanın bilgiyle ve gerçeklikle ilişkisine dair uyarılarda bulunan Romano, yapay zekayı "sorular sorarak satın alınan", "sadık olmayan" ve "gerçekle ilgilenmeyen" bir araç olarak tanımladı. Buna bağlı entelektüel tehlikeyi şöyle özetledi: "Cevap alırsınız ama sahip olduğunuz özgürlüğü kaybedersiniz, duygularınızı kontrol etme özgürlüğünü. Düşünme eylemini bir makinenin üzerine sanki bir yükmüş gibi boşaltırsınız. Kendin üzerine düşünmezsen, fikirlerini sarsmazsan hayatın ne anlamı olabilir?"
"Yaşamın Ezgisi" ve Faulkner okumaları
Romano, Türkçeye Ketebe Yayınları tarafından kazandırılan "Yaşamın Ezgisi" adlı kitabına dair anılarını paylaştı. 2004 yazını Faulkner romanlarını kapsamlı okumaya ayırdığını söyleyen Romano, "Bu okumalardan bir kitap çıkarma planım yoktu. Fakat Faulkner'ı okumaya başladığımda fenomenolojisinin ne kadar güçlü olduğunu fark ettim. Yaz ayları sona erdiğinde çıkardığım notları okudum ve kendi kendime 'Sanırım bu bir kitap oldu.' dedim. Tamamen plansız bir kitaptı." ifadelerini kullandı.
Romano, Faulkner'ın kurgusal dünyası ve Yoknapatawpha şehrinin sınırlı kültürel ögelerinin bile empati aracılığıyla evrensel duygulara hitap ettiğini belirtti.
Akademik kimlik ve ödüller
Olay felsefesi ve hadisevi hermeneutik üzerine çalışmalarıyla tanınan 1967 doğumlu Claude Romano, fenomenoloji alanındaki çalışmalarla 2010'da Fransız Akademisi'nin Moran Prize ödülünü aldı. Romano, 2011'de Gegner ödülüne, 2020'de ise Fransa'da verilen Grand Prix de Philosophie ödülüne layık görüldü. Halen Avustralya Katolik Üniversitesinde felsefe profesörü olarak görev yapmaktadır.
Fransız yazar ve filozof Claude Romano, "Edebiyat ve Felsefe Üzerine" başlıklı söyleşiye konuk oldu.
