Toplantı ve raporun kapsamı
Prof. Dr. Nurullah Gür tarafından "Etkin Kapasite Kullanımı, Verimlilik Artışı ve Yeni Rekabet Alanlarının Önemi" ekseninde hazırlanan Orta Gelir Tuzağından Çıkış raporu, MÜSİAD Genel Başkanı Burhan Özdemir ve UTESAV Başkanı Ahmet Doğan Alperen'in katılımıyla değerlendirildi.
Toplantıda raporun bulguları, Türkiye'nin ekonomik konumu ve uygulanması gereken politika adımları detaylı biçimde ele alındı.
MÜSİAD'ın bakışı ve Türkiye'nin jeopolitik konumu
MÜSİAD Genel Başkanı Burhan Özdemir, derneğin 35 yılı geride bıraktığını ve Türkiye'nin yakın tarihinde önemli roller üstlendiğini vurgulayarak, şu değerlendirmeyi yaptı: Türkiye iktisaden yeniden oluşmakta olan yeni dünya düzeninin jeopolitik olarak tam da orta merkezinde yer alıyor.
Özdemir, MÜSİAD faaliyetlerinin bu yeni dünya düzenine yönelik ülkenin üstleneceği roller ve değişmesi gereken konular ekseninde şekillendirilmeye çalışıldığını belirtti.
Son dönemde küresel düzende yaşanan kırılmalara dikkat çeken Özdemir, "Küresel düzenin değiştiği, ticari ittifakların yeniden şekillendiği, bir nevi güç dengelerinin hızla değiştiği çok enteresan bir sürecin içerisinden geçiyoruz" dedi.
Değer Temelli Kalkınma ve zihniyet değişimi
Özdemir, daha önce açıkladıkları Değer Temelli Kalkınma Vizyon Belgesine atıfla, kalkınmanın sayısal göstergelerin ötesinde insanı, toplumu ve medeniyeti merkeze alan bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini söyledi. Ekonomik göstergelerin yanında entelektüel, yönetsel ve ahlaki alanlarda da bir sınav verildiğini belirtti: "Zihniyet iklimimizi değiştirmekle mümkün oluyor."
Reform ihtiyacı: Birinci ve ikinci nesil yaklaşımlar
Özdemir, Türkiye ekonomisinin 2001 krizi sonrası uygulanan birinci nesil yapısal reformlar ve güçlü siyasi istikrarla 2003-2013 döneminde kayda değer bir ivme yakaladığını hatırlattı. Ancak ekonominin gelişmesiyle birlikte eski strateji ve politikaların yetersiz kaldığını, ikinci nesil reformlara ihtiyaç doğduğunu vurguladı.
2008 küresel finans krizinden sonra merkez bankalarının gerçekleştirdiği geniş para politikalarının, kısa vadede hızlı büyüme sağlarken ikinci nesil reformlara olan ihtiyacı gölgelediğini belirtti. Bu gecikmenin maliyetleri bugün daha net görülüyor.
Atıl kapasite, rekabet gücü ve sektör politikaları
Özdemir, orta gelir tuzağından çıkış için atıl kapasitenin devreye alınması ve rekabet gücünün artırılmasının iki ana boyut olduğunu söyledi. Atıl kapasitenin harekete geçirilmesi ve rekabet gücünün güçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Türkiye'nin yüksek gelirli ülke ligine ilerlerken emek yoğun sektörlerde rekabetin zorlaştığını belirten Özdemir, bu sektörleri sosyoekonomik faydalarını koruyacak şekilde daha verimli hale getirmek ile yeni, rekabet edilebilir alanlara yatırım yapmak arasında denge kurulması gerektiğini ifade etti.
Özdemir, 2013-2023 döneminde Türkiye'nin "orta gelir tuzağına" takıldığını, iç ve dış şokların politika yapıcıları reformlara odaklanmaktan alıkoyduğunu söyledi. Ayrıca Dünya Bankası'na ilişkin bir beklentiyi anımsatarak yüksek gelirli ülke sınıflamasına ilişkin tartışmanın önemine işaret etti.
Sonuç ve öneriler
Toplantıda öne çıkan vurgu, orta gelir tuzağından çıkış için bütüncül ve koordineli reform gerekliliği oldu. Özdemir, sosyal kırılganlıkların fırsatları tehdide çevirebileceği uyarısını yaparak, reformların sadece makro göstergelere değil zihniyet ve kurum yapısına da odaklanması gerektiğini belirtti.
Prof. Dr. Nurullah Gür tarafından "Etkin Kapasite Kullanımı, Verimlilik Artışı ve Yeni Rekabet Alanlarının Önemi" ekseninde hazırlanan "Orta Gelir Tuzağından Çıkış" raporunun değerlendirildiği toplantı, MÜSİAD Genel Başkanı Burhan Özdemir'in (fotoğrafta) katılımı ile gerçekleştirildi.
