BES teminatlı kredilerde hızlı artış
Haziran 2024'te yürürlüğe giren düzenlemeyle katılımcılar, gönüllü BES ve otomatik katılım hesaplarındaki birikimlerini konut, düğün gibi önemli harcamalar için banka kredilerinde teminat olarak gösterebiliyor. Bu uygulama, bir yandan kazanılmış hakları korurken diğer yandan bireysel finansman ihtiyaçlarına erişimi kolaylaştırıyor.
EGM verileri: Başvuru ve teminat büyümesi
Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre, eylül sonu itibarıyla bankalar tarafından emeklilik şirketlerine iletilen kredi başvuru sayısı 2 bin 767, gösterilen teminat tutarı ise 570,7 milyon lira oldu. Emeklilik şirketleri, bunların 2 bin 446 kredisinin 496,9 milyon liralık teminatına onay verdi.
Başvuruların yüzde 85,5'ini oluşturan 2 bin 366 kredinin işlemi kesinleşirken, merkezi alacağın devri fonuna aktarılan teminat tutarı 480,2 milyon lira olarak kayıtlara geçti. Geçen yılın sonunda bankalar tarafından iletilen kredi sayısı 921 iken, bu yıl eylül sonu itibarıyla 2 bin 767'ye çıkarak üç katına ulaştı. Aynı dönemde teminat tutarı 207,3 milyon liradan 570,7 milyon liraya yükselerek yaklaşık üç kat arttı. Ortalama teminat tutarı ise 221,9 bin liradan 203 bin liraya gerileyerek yüzde 8,5 düşüş gösterdi.
Türkiye Hayat Emeklilik değerlendirmesi
Türkiye Hayat Emeklilik Hazine ve Emeklilik Operasyonları Genel Müdür Yardımcısı Gürol Sami Özer, AA muhabirine yaptığı açıklamada uygulamanın sektör için bir dönüm noktası olduğunu belirtti: "Önümüzdeki süreçte hem farkındalığın artması hem de bankalarla yapılan işbirliklerinin yaygınlaşmasıyla birlikte BES teminatlı kredilere yönelik talebin daha da yükselmesini bekliyoruz."
Özer, sistemin katılımcıların birikimlerini bozmadan krediye erişmesini sağladığını ve finansal kapsayıcılığı güçlendiren bir mekanizma oluşturduğunu vurguladı. "Katılımcılar, sistemden çıkış yapmadan kredi kullanabiliyor, diğer yandan birikimleri merkezi alacağın devri fonu aracılığıyla finansal piyasalarda değerlenmeye devam ediyor. Bu durum, hem bireylerin finansal esnekliğini artırıyor hem de sistemin sürdürülebilirliğini destekliyor."
Merkezi alacağın devri fonu performansı
Özer, Türkiye Hayat Emeklilik olarak gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirterek fon performanslarına değindi: "9 Ekim itibarıyla faizsiz planda TMN kodlu merkezî alacağın devri fonunun yılın başına kıyasla yüzde 36,65 getiri sağlayarak enflasyonun üzerinde performans gösterdiğini, faizli planda ise 5 Şubat'ta ihraç edilen MDE kodlu merkezî alacağın devri fonunun yüzde 26,84 getiriyle ön plana çıktığını" söyledi.
Gelecek beklentileri ve katılımcı sayısı
Özer, özel emeklilik sistemlerine ilginin artacağını ve kamu otoritelerinin getirdiği reformların kapsayıcılığı yükselttiğini belirtti. Orta vadede katılımcı sayısına ilişkin öngörüsünü şu sözlerle paylaştı: "Orta Vadeli Program'da yer alan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) hedefi de katılımcı sayısı açısından büyük önem taşıyor. TES'in planlandığı şekilde hayata geçmesiyle birlikte sistemin kısa sürede 25 milyon ve üzeri katılımcı düzeyine ulaşabileceğini öngörüyoruz."
Gençlere ve geniş katılıma yönelik adımlar
Türkiye Hayat Emeklilik'in hedefi, farklı yaş gruplarına ve yaşam evrelerine uygun ürünlerle finansal güvenceyi erişilebilir kılmak. Özer, şirketin sunduğu avantajları ve yaklaşımı özetledi: "Türkiye Hayat Emeklilik olarak 7'den 70'e geniş bir katılımcı profiline hitap ediyoruz." Gençlere özel BES planları ve tamamlayıcı sağlık sigortası çözümleriyle erken yaşta tasarruf alışkanlığı kazandırmayı amaçladıklarını belirtti ve 2025'in "Aile Yılı" ilan edilmesiyle uyumlu kampanyalar yürüttüklerini vurguladı.
Özer, katılımcı tabanını yalnızca sayısal olarak büyütmeyi hedeflemediklerini, farklı demografik grupları sisteme dahil ederek daha kapsayıcı ve sürdürülebilir bir emeklilik kültürü oluşturmayı amaçladıklarını ifade etti.
Sonuç: Haziran 2024 sonrası yürürlüğe giren BES teminatlı kredi uygulaması kısa sürede talep ve teminat tarafında önemli bir artış yaratırken, merkezi alacağın devri fonlarının performansı ve sektör aktörlerinin beklentileri uygulamanın yaygınlaşabileceğine işaret ediyor.
Türkiye Hayat Emeklilik Hazine ve Emeklilik Operasyonları Genel Müdür Yardımcısı Gürol Sami Özer, açıklamalarda bulundu.
