Aydın Fen Lisesi öğrencilerinden epilepsi hastaları için yapay zeka tabanlı güvenli video filtresi
Aydın Fen Lisesi 12. sınıf öğrencileri Yaşar Uras Turhan ile Melis Sena Kutlu, epilepsi hastalarının video izlerken nöbet riskini artırabilecek görsel unsurları tespit edip filtreleyen "Epilepsi Hastaları İçin Yapay Zeka Tabanlı Güvenli Video İçerik Filtresi" adlı projeyi hayata geçirdi.
Proje, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı)Anadolu Ajansının Global İletişim Ortağı olduğu TEKNOFEST kapsamındaki Engelsiz Yaşam Teknolojileri Yarışmasında sergilendi. Festival, İstanbul Atatürk Havalimanı'nda son gün ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor.
Projenin amacı ve çalışma prensibi
Proje, parlaklık, frekans ve kontrast gibi nöbet tetikleyici unsurları tespit ederek tehlikeli kareleri filtreleyip videoyu güvenli bir izleme düzeyine düşürmeyi hedefliyor. Derin öğrenme modeli ile tehlikeli kareleri yüksek doğrulukla tespit eden sistem, kullanıcılara erişimi artıran ve yenilikçi bir arayüz sunan bir çözüm olarak tasarlandı.
Projenin kapsamına giren görsel unsurlar arasında ekranın çok yüksek parlaklık seviyeleri, ekran karesinin hızlı ve sürekli değişimi, aşırı kırmızı tona kayış ve yanıp sönme frekansı gibi etkenler bulunuyor. Bu unsurlar, epilepsi hastaları için renk, kontrast, görsel alan ve parlaklık açısından tehlike oluşturabiliyor; proje bu farklılıkları izlenebilir eşiklere indiriyor.
Başlangıç, süreç ve geliştirilen yaklaşım
Melis Sena Kutlu, projenin detaylarına ilişkin olarak, epilepsi hastalarının video içeriklerinden faydalanırken nöbet risklerini artırabilecek görsel uyaranlarla karşılaşabildiğini belirterek bu probleme çözüm bulmak amacıyla bir sistem geliştirdiklerini aktardı. Kutlu, "Projeye Kasım 2024'te başladık" ifadelerini kullandı ve ekledi: "Hala da devam ediyoruz. TEKNOFEST'ten sonra da projeyi geliştirmeye, üzerine koymaya devam edeceğiz. Aradan geçen yaklaşık bir yılda çok sayıda kaynak taraması yaptık, yapay zeka ile alakalı çok yeni şeyler öğrendik, raporlama sürecinde kendimizi geliştirdik."
Yaşar Uras Turhan, projenin fikir kaynağını ve uygulama ayrıntılarını anlattı. Turhan, daha önce uluslararası bir firmanın engelsiz yaşam teknolojileri yarışmasına katıldıklarını ve çevrelerinde çok sayıda epilepsi hastası bulunmasının bu fikri tetiklediğini söyledi. Nörologlarla yapılan görüşmelerde benzer bir çalışmanın olmadığını fark ettiklerini ve bu nedenle harekete geçtiklerini belirtti.
Turhan, projenin nasıl çalıştığını şu ifadelerle özetledi: "Proje, ekranda çok yüksek seviyedeki parlaklık, ekran karesinin sürekli değişimi, aşırı kırmızı tona kayış gibi epilepsi hastaları için tehlikeli olan unsurları ortadan kaldırıyor. Epilepsi hastaları yanıp sönme frekansı, parlaklık, görsel alan, renk ve kontrast gibi teknik farklılıklardan video izlerken tehlike yaşayabiliyor. Uygulamamız bu tarz içerikleri barındıran videoları tespit edip bu unsurları epilepsi hastalarının izleyebileceği eşik noktasına düşürüyor."
Uygulama hedefleri ve erişilebilirlik
Projeye erişilebilirliği artırma hedefiyle mobil uygulama geliştirme çalışmaları başlatıldı. Öğrenciler, çözümü hem webden hem de mobil platformlardan erişilebilir hâle getirerek epilepsi hastalarının günlük yaşamlarını kolaylaştırmayı ve topluma katılımlarını artırmayı amaçladıklarını belirtiyor.
Engelsiz yaşam teknolojileri teması doğrultusunda geliştirilen bu proje, epilepsi hastalarının video içeriklerine güvenli şekilde erişimini sağlamayı ve yerel düzeyde teknoloji tabanlı bir erişilebilirlik örneği sunmayı hedefliyor.
Aydın Fen Lisesinden iki öğrenci, epilepsi hastalarının video izlerken rahatsızlıklarını tetikleyici unsurları tespit edip içeriği filtreleyerek güvenli hale getiren "Epilepsi Hastaları İçin Yapay Zeka Tabanlı Güvenli Video İçerik Filtresi" başlıklı projeyi hayat geçirdi. Öğrenciler, hayata geçirdikleri projeyle TEKNOFEST kapsamında düzenlenen "Engelsiz Yaşam Teknolojileri Yarışması"na katıldı.
