Ahilik: Kökeni ve işlevi
Ahilik, Türkmen kültürü ile İslam öğretilerini birleştiren geleneksel bir esnaf teşkilatıdır. Ahi Evran Veli tarafından 1200'lü yıllarda kurulan bu yapı, Anadolu'ya göç eden Türkmenlere aş ve iş imkanı sağlarken onları hem vasıflı bir zanaatkâr hem de ahlaki ve dini bakımdan iyi bir Müslüman olarak yetiştirmeyi amaçladı.
Ahiler gündüzleri usta-çırak ilişkisi içinde mesleki eğitim alırken, akşamları zaviyelerde dini ve ahlaki bilgilerle seminer ve sohbetlerle yetiştirildi. Aynı zamanda eğitim ve savunma talimleri de alan Ahiler, göçebe Türklerin yerleşik hayata geçişinde ve Müslümanlaşmasında önemli rol oynadı.
Değerler ve meslek örgütlenmesi
Ahilik, helal kazanç, üretimde kalite, adalet, yiğitlik, cömertlik, fedakârlık ve kardeşlik esasları üzerine kuruludur. Ahi Evran Veli'nin kendi mesleği olan dericilik dahil olmak üzere, teşkilat zaman içinde 32 farklı meslek grubuna yayılarak esnaf hayatına yön verdi.
Ahiliğin coğrafi yayılımı ve günümüzdeki yansıması
Anadolu'da başlayıp Balkanlar'dan Orta Asya'ya, Orta Doğu'dan Afrika'ya kadar farklı coğrafyalarda yaşatılan Ahilik, özellikle esnaf ahlakı ve mesleki standardizasyon açısından tarihsel bir miras niteliği taşır.
38. Ahilik Haftası: Kırşehir'de kutlama
22-28 Eylül tarihlerinde Kırşehir'de düzenlenecek olan 38. Ahilik Haftası, Ticaret Bakanlığı öncülüğünde Kırşehir Valiliği, Kırşehir Belediyesi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu ile Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Merkez Birliği işbirliğiyle gerçekleştirilecek.
Kırşehir Valisi Murat Sefa Demiryürek, vatandaşları "Ahiliğin Başkenti Kırşehir"e davet ederek etkinliklerin konser, tiyatro, söyleşi ve benzeri programlarla zenginleşeceğini belirtti.
Kırşehir'de kutlama yaklaşımı
Kırşehir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Bahamettin Öztürk etkinliklerin bir hafta süreceğini, 81 ilden katılımla karnaval havasında kutlanacağını vurguladı. Öztürk, esnafın etkinliklere katılmasını, iş yerlerini bayraklarla süslemesini ve bu hafta için ürünlerinde %30-40 indirim yapmasını beklediklerini söyledi. Ayrıca yılın Ahisi, kalfası ve çırağı gibi seçilenlerin ödüllendirileceği belirtildi.
Program öne çıkanları
Kutlamalar, Ahi Evran Veli'nin türbesi ziyaretiyle başlayacak. Etkinlikler arasında Ahi Kitap Fuarı, Kadın Kooperatifleri Fuarı, esnaf buluşmaları, yemek yarışmaları, "Uluslararası Ahi Evran ve Ahilik Sempozyumu" ile Genç Ahilere yönelik programlar yer alıyor.
Hafta boyunca dualarla çarşı açılışı, şed kuşatma törenleri, ilçe tanıtım günleri düzenlenecek; kapanışta yılın çırağı, kalfası ve Ahisi ile Ahilik Hizmet Ödülü ve Ahilik Onur Ödülü sahiplerine verilecek. Cacabey Meydanı'nda konser ve söyleşiler sürecek, konuklara Ahi pilavı, helvası ve şerbet ikram edilecek.
Ahi Evran-ı Veli'nin yaşamı
Ahi Evran Veli, kaynaklara göre 1171 yılında İran'ın Batı Azerbaycan bölgesindeki Hoy kasabasında doğdu. Anadolu'da esnafa İslamiyet'i anlatarak dünya ve ahiret işleri konusunda düzen kurmayı amaçladı ve Kayseri'de bir debbağ atölyesi kurdu. Moğol istilası döneminde Kayseri'nin savunulmasında Ahileri teşkilatlandırdı.
Bir süre Konya ve Denizli'de yaşayan Ahi Evran, 1206'da o zamanki adıyla Gülşehri olan Kırşehir'e göç ederek burada Türkmenlere iş ve aş sağladı; tekke ve zaviyelerde onları meslek sahibi ve iyi Müslüman olmaya yönlendirdi. Ahi Evran, 32 çeşit esnafı örgütleyerek Ahiliğin temelini attı. Kesin olmamakla birlikte Moğollara karşı mücadelede 1261'de şehit düştüğü kabul edilir. Türbesi, Kırşehir'de Ahi Evran Camisi içinde bulunan ve uzun yıllardır zaviye olarak kullanılan yapıda yer alır.
Serkan Güner tarafından derlenen haber, Kırşehir Valiliği ve Ahi Evran Üniversitesi kaynaklarına dayanmaktadır.
Türkmen kültürü ile İslam öğretilerini birleştiren Ahilik, asırlardır toplumun imar edilmesine katkı sağlayarak esnafa rehber oluyor. Ahi Evran Veli tarafından 1200'lü yıllarda kurulan Ahilik, o dönem Anadolu'ya göç eden Türkmenlere aş ve iş imkanı sağlayarak tekke ve zaviyelerde iyi bir Müslüman ve vasıflı bir meslek sahibi olmaları için önemli bir görev üstlendi. Ahilik teşkilatı ve esnaflık ile ilgili birçok obje ve ürün Kırşehir Ahilik Müzesi'nde sergileniyor.
