Ağustos Dış Ticaret Raporu: İmalat İhracatta Ağırlığını Koruyor
TÜİK ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle hazırlanan Genel Ticaret Sistemi kapsamındaki ağustos ayı dış ticaret istatistikleri, ihracatta imalat sanayisinin baskın rolünü ve ithalatta ara mallarının yüksek payını ortaya koydu.
Genel görünüm
Ağustos ayında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat bir önceki aya kıyasla %5,4, ithalat %4,8 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış seride ise geçen yılın aynı ayına göre ihracat %1,9 arttı, ithalat %3,5 düştü.
Sektörel dağılım — İhracat
Ekonomik faaliyetler bazında ağustosta ihracatta ön plana çıkan paylar şöyle gerçekleşti: imalat sanayisi %94,9, tarım, ormancılık ve balıkçılık %2,7 ve madencilik ve taş ocakçılığı %1,6. Ocak-ağustos döneminde de ihracatta imalatın payı yüksek seyrederek %94,5 olarak kaydedildi.
Sektörel dağılım — İthalat
Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ağustosta ithalatta ara mallarının payı %68,3, sermaye malları %14,9 ve tüketim malları %16,5 oldu. Yılın 8 ayında ise ara mallarının payı %68,9 olarak hesaplandı.
Ülke bazında ilk sıralar
Ağustos ayında ihracatta ilk sırayı 1 milyar 773 milyon dolar ile Almanya aldı; onu 1 milyar 276 milyon dolar ile ABD ve 1 milyar 150 milyon dolar ile Birleşik Krallık izledi. İlk beşe yapılan ihracat, toplam ihracatın %28,3'ünü oluşturdu. Ocak-ağustos döneminde ise Almanya 14 milyar 651 milyon dolar ile ilk sıradaydı.
İthalatta ağustosta Çin 3 milyar 899 milyon dolarRusya 3 milyar 286 milyon dolar, Almanya 2 milyar 258 milyon dolar şeklinde sürdü. İlk 5 ülkenin ithalattaki payı %45,8 olarak hesaplandı.
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret
ISIC Rev.4 sınıflamasına göre imalat sanayisi ürünleri ihracattaki payını ağustosta %94,9 ile korudu. Bu kapsamda yüksek teknoloji ürünlerinin ihracattaki payı %4,2 olarak kaydedildi. Ocak-ağustos döneminde yüksek teknoloji payı %3,7 seviyesindeydi.
İthalatta imalat sanayisi ürünlerinin payı ağustosta %82,3, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat içindeki payı ise %11,4 olarak gerçekleşti. Ocak-ağustos döneminde söz konusu paylar sırasıyla %81 ve %11,2 olarak bildirildi.
Özel Ticaret Sistemi verileri ve dış ticaret dengesi
Özel Ticaret Sistemi'ne göre ağustosta ihracat geçen yılın aynı ayına kıyasla %1,4 azalarak 19 milyar 556 milyon dolar, ithalat %2,7 düşüşle 24 milyar 608 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı ise %7,3 azalarak 5 milyar 52 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ağustosta %79,5 olarak gerçekleşti.
Ocak-ağustos döneminde Özel Ticaret Sistemi'ne göre ihracat 161 milyar 509 milyon dolar ile %4,6 artarken, ithalat 222 milyar 767 milyon dolar ile %6,2 yükseldi. Bu dönem itibarıyla dış ticaret açığı 61 milyar 257 milyon dolar olup, ihracatın ithalatı karşılama oranı %72,5 seviyesinde gerçekleşti.
Değerlendirme
Veriler, Türkiye'nin ihracatında imalat sektörünün belirgin bir ağırlığa sahip olduğunu, ithalatta ise ara mallarına bağımlılığın sürdüğünü gösteriyor. Ayrıca ülke bazlı dağılım, ihracatın belli başlı ekonomilere yöneldiğini; ithalatta ise Çin ve Rusya gibi tedarikçi ülkelerin öne çıktığını doğruluyor. Ağustostaki düşen aylık veriler ile yıllık bazdaki sınırlı artış ve düşüşler, dış ticarette kısa vadeli dalgalanmalara işaret ediyor.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Ticaret Bakanlığı verileri.
